راه کمال

سالانه حدود 150‌هزار جوان ایرانی در جست‌وجو برای یافتن وضعیت اقتصادی بهتر به کشورهای دیگر مهاجرت می‌کنند که این روند می‌تواند منجر به کاهش قابل‌توجه نیروی کار ماهر در میان‌مدت شود. بانک جهانی در گزارشی که از وضعیت اقتصادی ایران منتشر کرده است، برآورد کرده بیش از 60‌درصد جمعیت 73‌میلیون‌نفری ایران زیر 30سال هستند. در نتیجه حدود 750‌هزار جوان ایرانی سالانه وارد بازار کار می‌شوند که بخش عمده‌ای از آنها از کار بیکار  یا از جست‌وجو برای یافتن کار ناامید می‌شوند و به خیل جمعیت غیرفعال از نظر اقتصادی می‌پیوندند.

 نرخ بیکاری؛ بالاتر از 20‌درصد

این بانک برپایه آمارهای استخراج‌شده از سوی دستگاه‌های مربوطه کشور اعلام کرد در پاییز 2013، نرخ کلی بیکاری و همچنین نرخ بیکاری در بین جوانان به‌ترتیب 3/10 و 3/24‌درصد ارزیابی شده است. اما منابع غیررسمی نرخ کلی بیکاری را 20‌درصد یا حتی بیشتر ارزیابی می‌کنند. این گزارش اضافه می‌کند تنها 7/36‌درصد جمعیت کشور از نظر اقتصادی فعال هستند. چشم‌انداز نسبتا ضعیف برای ایجاد فرصت‌های شغلی جدید در کنار افزایش تعداد ورودی‌های جدید به بازار کار، ناشی از افزایش نرخ مشارکت زنان و تعداد بالای جوانان واردشده به بازار کار، نشان می‌دهد که وضعیت بازار کار در ایران در دوره قابل پیش‌بینی همچنان کساد باقی خواهد ماند.

نرخ مشارکت زنان در بازار کار در فاصله سال‌های 2000 تا 2011 از 14 به 16‌درصد افزایش یافته است. این روند مطابق با مشخصات اقتصادی، اجتماعی کشور است که به نحو فزاینده‌ای شاهد افزایش سطح دسترسی زنان به آموزش نسبت به مردان است. طبق گزارش‌ها از سال 2006، زنان بیش از نیمی از دانشجویان کشور و 70‌درصد دانش‌آموختگان رشته‌های علوم طبیعی و مهندسی را تشکیل داده‌اند. همچنین این موضوع ناشی از نرخ نسبتا پایین تشکیل خانواده به دلیل افزایش هزینه‌های زندگی است.

زنگ خطر بحران بیکاری

شرایط نه‌چندان مطلوب در بازار کار درحالی است که علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی بارها اعلام کرده است که بازار کار ایران در آینده نزدیک با عرضه میلیونی نیروی کار روبه‌رو است و طبق برآوردهایی که در وزارت کار صورت داده‌ایم برای مواجه‌شدن با این حجم از منابع انسانی، اقتصاد کشور طی دهه آینده باید رشد هفت‌درصدی داشته باشد. برای دستیابی به این رشد نیز خروج از رکود تورمی الزامی است و تنها به این طریق است که می‌توان بحران بیکاری و وجود این تهدید اجتماعی را مرتفع کرد. طی 40 سال گذشته مجموع نرخ بیکاری و تورم در کشور بین 20 تا 40‌درصد در نوسان بوده و در برخی سال‌ها به 45‌درصد هم رسیده است که نشان می‌دهد سیاستگذاری‌های سیاسی و اقتصادی در کشور نوعی رکود تورمی را به جامعه تحمیل کرده است. در طول سالیان متوالی، منابع انسانی و منابع مالی ارزی و ریالی زیادی به اقتصاد ایران تزریق شده است در حالی که روند رشد اقتصاد ایران در دراز‌مدت بین 5/4 تا پنج‌درصد بوده و بیانگر بهره‌مندی نامطلوب از منابع ملی است.

10 تا 70‌میلیون‌تومان، هزینه ایجاد هر شغل

ربیعی با بیان اینکه برای غلبه بر بیکاری باید حداقل سالانه یک‌میلیون‌شغل در کشور ایجاد کنیم، تصریح کرد: برای اشتغالزایی در کشور به منابع زیادی نیاز داریم و به طور متوسط برای ایجاد یک شغل باید رقمی در حدود 100 تا 700‌میلیون‌ریال تخصیص داده شود. وی توجه به اشتغال به‌ویژه مشاغل خانگی و کوچک را از برنامه‌های وزارت کار در سال جدید عنوان کرد و گفت: از جمله رویکردهای ما در سال جدید، آزادسازی منابع حاصل از هدفمندی یارانه‌ها و هدایت آن به سمت مصارف خاص و بخش‌های موردنظر دولت است. با توجه به اینکه به گفته وزیر کار سالانه باید یک‌میلیون‌شغل جدید ایجاد شود؛ با محاسبه هزینه ایجاد هر شغل باید سالانه بین 10 تا 70‌هزارمیلیاردتومان برای اشتغالزایی هزینه شود.

توان تامین 70‌هزارمیلیاردتومان وجود ندارد

علیرضا حیدری دبیر سابق کانون عالی شورای اسلامی کار اظهار کرد: در شرایط فعلی کشور، نه دولت منابعی برای تامین هزینه 10 تا 70‌هزار‌میلیاردتومانی اشتغالزایی در اختیار دارد و نه بخش خصوصی توان چنین سرمایه‌گذاری را دارد. وی با بیان اینکه بیکاری به مشکلی مزمن در سال‌های گذشته تبدیل شده است، خاطرنشان کرد: در حال حاضر چهار‌میلیون‌دانشجوی در حال تحصیل در کشور داریم و اگر آمار سربازان وظیفه را هم اضافه کنیم، می‌بینیم که با یک نیروی کار بالقوه عظیم آماده ورود به بازار کار مواجه هستیم. این کارشناس حوزه کار به این نکته اشاره کرد که در سال‌های گذشته از یک سیاست منسجم درخصوص تنظیم بازار کار برخوردار نبوده‌ایم.

هرکدام از سیاست‌های پولی، ارزی، مالی و… در این مدت ساز خود را کوک کرده و با دست‌به‌دست‌دادن تحریم‌ها سبب شده برنامه‌های اشتغالزایی عقیم شود. حیدری عنوان کرد: واقعیت آن است که برای داشتن نرخی واقعی‌تر از اعداد اعلام‌شده از سوی ارگان‌های رسمی باید به ارقام غیررسمی و فراتر از نرخ‌های موجود نگاه کنیم. به نظر می‌رسد این گفته وزیر کار که ایجاد اشتغال برای یک‌میلیون‌نفر در سال را برای خروج از بحران و رسیدن به اهداف چشم‌انداز کشور ضروری دانسته به واقعیت نزدیک‌تر باشد.

افزایش نیم دلاری خط فقر، 5/4‌میلیون‌نفر را فقیر می‌کند

بانک جهانی در ادامه گزارش خود به آمارهایی درخصوص خط فقر نیز اشاره و تاکید می‌کند در حالی‌که نرخ فقر پایه‌ای در ایران پایین است، اما بخش عمده‌ای از مردم در سطح نزدیک به خط فقر زندگی می‌کنند. بر اساس آمارهای بانک جهانی در سال 2010، تنها 7/0درصد مردم ایران (یعنی نیم‌میلیون‌نفر) زیر خط فقر یعنی با درآمد روزانه 25/1دلار زندگی می‌کرده‌اند. اما تعداد افراد با سطح زندگی آسیب‌پذیر که در نزدیکی خط فقر قرار دارند در حال افزایش است، زیرا خط فقر به اندکی بالاتر از درآمد روزانه 25/1دلار افزایش یافته است. هرچند حذف یارانه مواد غذایی و سوخت در سال 2012 و جایگزینی آن با یارانه‌های نقدی به حدود 80‌درصد جمعیت کشور، توزیع درآمد را بهبود بخشیده (و ضریب جینی را اندکی کاهش داده است)، اما تعداد زیادی از مردم همچنان در وضعیت آسیب‌پذیر زندگی می‌کنند.

افزایش نیم‌دلاری خط فقر (از دو به 5/2دلار و از سه به 5/3 دلار) می‌تواند چهار تا شش‌درصد جمعیت کشور یعنی بیش از 5/4میلیون‌نفر را گرفتار فقر سازد. این بدان معناست که بسیاری از شهروندان ایرانی در برابر شوک‌های خارجی یا تغییر در وضعیت شخصی‌شان آسیب‌پذیر هستند. افزایش بیکاری و بالا‌رفتن نرخ تورم و تاثیرات فوری آنها بر وضعیت زندگی مردم عوامل مهمی هستند که به همراه عوامل دیگر موجب تشدید وضعیت فقر در ایران می‌شوند.

کارگران ایرانی در تاجیکستان بدون حقوق مانده‌اند
طالب میرزایف مسوول امور مالی شرکت سنگاب گفت: این شرکت به‌خاطر پرداخت‌نشدن طلب‌هایش از سوی شرکت برق تاجیک اعتباری برای پرداخت حقوق یک‌صد کارگر خود که بیشتر آنان تاجیک هستند، ندارد.

یک مقام شرکت ایرانی «سنگاب» مجری طرح نیروگاه سنگ توده -2 در تاجیکستان گفت: کارگران شاغل در این نیروگاه بیش از چهار‌ماه است که حقوقی دریافت نکرده‌اند.

میزان بدهی شرکت برق تاجیک به نیروگاه سنگ توده-2 بابت برق تولید‌شده حدود 28‌میلیون‌دلار اعلام شده است. میرزایف گفت: تا دسامبر سال 2013 شرکت برق تاجیک نسبت به پرداخت میزان ناچیزی از بدهی خود به صورت ماهانه اقدام می‌کرد اما از چهارماه پیش تاکنون همان مقدار را هم نمی‌دهد.  شرکت برق تاجیک نه‌تنها به نیروگاه ایرانی سنگ توده -2 بلکه به نیروگاه روسی سنگ توده -1 نیز حدود 80‌میلیون‌دلار بدهکار است.

شرق

تا 20سال پیش صنایع چوب و مبل ایران به دلیل کیفیت برتر، بازارهای کشورهای همسایه از جمله ترکیه را تغذیه می‌کرد اما دیگر امروز نه‌تنها از صادرات مبلمان خبری نیست، بلکه ترک‌ها بازار ایران را چنان قبضه کرده‌اند که جای نفس‌کشیدن برای تولیدات داخل باقی نمانده است. ترک‌ها پس از ‌گران‌شدن نرخ ارز و عدم صرفه صادرات به ایران، صدور مبل‌هایشان را به کشورمان قطع کردند اما در عین حال روش دیگری را برای استفاده از پتانسیل بازار بزرگ و تشنه ایران پیدا کردند؛ ایجاد کارگاه‌هایی که از کارگران ماهر و البته بسیار ارزان ایرانی برای تولید مبل و وسایل چوبی ترک بهره می‌برد. بله ترک‌ها از ایرانی‌ها برای تولید کالاهای ترک، با مواد اولیه چینی استفاده می‌کنند. با ادامه این روند دور از انتظار نیست اگر تا 20سال آینده، بازارمان را پرشده از برندهای افغانی ببینیم. اما اینکه چه عواملی سبب شد ایران از جرگه صادرکنندگان خارج و به مصرف‌کننده بزرگ کالاهای ترکیه‌ای تبدیل شود را در گفت‌وگو با کوروش سنگ‌شیر از فعالان بازار مبلمان می‌خوانید: ‌

‌امروز وقتی مشتریان برای خرید به بازار می‌روند تنها اسم ترک است که آنها را متقاعد به پرداخت مبالغی بیشتر از عرف می‌کند. چرا نقش تولیدات ایرانی تا این حد کمرنگ شده است؟
همان‌طور که به‌خوبی اشاره کردید، نقش تولیدات داخلی در بازار کاهش یافته است. این در حالی است که ایران در گذشته از برجسته‌ترین تولیدکنندگان در صنایع چوب به شمار می‌رفت و حتی بخشی از بازار کشورهای همسایه و به‌ویژه ترکیه را نیز تامین می‌کرد. اما امروز دیگر نه از صادرات خبری هست و نه بازار داخل رونقی دارد.
‌چه عاملی سبب این افت شدید شد؟
در گذشته یعنی حدود دودهه گذشته تولیدکنندگان بزرگ و بنامی در کشور وجود داشتند که کالاهایی بسیار باکیفیت به بازار عرضه می‌کردند. اگر در خانواده و آشنایان فردی را داشته باشید که در آن سال‌ها کالاهای تولید داخل را خریداری کرده باشد حتما دیده‌اید که هنوز با گذشت دو یاسه‌دهه همچنان از وسایل چوبی خود استفاده می‌کند. اما آنچه سبب این ضعف روزافزون شد، آن است که در آن کارگاه‌های بزرگ و صنعتی، کارگرانی تربیت شدند که پس از مدتی خودشان نسبت به تاسیس کارگاه کوچک تولیدی به امید کسب درآمدی بیشتر اقدام کردند. دولت هم به برخی از این متقاضیان پروانه داد و برخی دیگر در کارگاه‌های زیرزمینی و بدون پروانه شروع به تولید کردند. اما مشکل از آنجا آغاز شد که این افراد با الگوبرداری از کارهای تولیدشده در کارگاه‌های بزرگی که در آن کار آموخته بودند؛ کالاهایی با مواد اولیه نامرغوب و البته با قیمت‌هایی بسیار پایین‌تر تولید کردند. هرچند بازار پر شد از انواع کالاهای چوبی اما کیفیتی که روزبه‌روز کاهش می‌یافت؛ مشتریان را به سمت کالاهای وارداتی سوق داد.
‌اکنون تولیدات کارگاه‌های صنعتی و باکیفیت نیز در بازار وجود دارد؟
در حال حاضر از کل تولیدات داخلی تنها 10درصد متعلق به این کارگاه‌هاست که با کیفیت عالی تولید می‌شود. اما به دلیل بدنام‌شدن تولیدات ایرانی در اثر فعالیت کارگاه‌های کوچک زیرزمینی، مشتریان حاضر به پرداخت قیمت بالاتر برای تولیدات ایرانی مرغوب و باکیفیت نیستند.
‌کیفیت کالاهای ترکیه‌ای را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
وقتی یک تولیدکننده ترک کالای سه‌میلیون‌تومانی خود را هفت‌میلیون‌تومان به خریدار ایرانی می‌فروشد؛ حاضر است یک‌میلیون‌تومان نیز صرف ارتقای کیفیت محصولش کند. مشتریان نیز برای خرید کالایی با برند ترک حاضر به پرداخت هر مبلغی هستند. اما در سال‌های اخیر که ترکیه به‌خوبی برندهای خود را با تبلیغات گسترده به ایرانیان شناسانده؛ کیفیت را از یاد برده است.
‌پس از افزایش نرخ ارز، واردات مبلمان کاهش پیدا نکرد؟
به‌طور قطع واردات تحت‌تاثیر رشد نرخ ارز صرفه خود را از دست داد. اما ترک‌ها راه دیگری پیدا کردند. آن هم ایجاد کارگاه‌هایی است که از کارگران ماهر و البته بسیار ارزان ایرانی برای تولید مبل و وسایل چوبی ترک بهره می‌برند. بله ترک‌ها از ایرانی‌ها برای تولید کالاهای ترک، با مواد اولیه چینی استفاده می‌کنند. در حالی که ایران بزرگ‌ترین و هنرمندترین صنعتگران و طراحان را در اختیار دارد اما به دلیل عدم برخورد با کارگاه‌های زیرزمینی و کالاهای بی‌کیفیت وارداتی، این افراد انگیزه خود را برای فعالیت از دست داده‌ و غالب آنها ترجیح داده‌اند حرفه خود را به فراموشی بسپارند. با ادامه این روند دور از انتظار نیست اگر تا 20سال آینده، بازارمان را پرشده از برندهای افغانی ببینیم.
‌فکر نمی‌کنید اگر تولیدکنندگان داخلی بحث برندسازی را جدی بگیرند و تبلیغات مناسب داشته باشند، بتوانند رقیب ترک را از میدان به‌در کنند؟
برای این کار به پشتوانه نیاز داریم. دولت اگر حمایت‌های لازم از نوع اصلاح قوانین یا حمایت‌های تسهیلاتی از تولیدکنندگان نداشته باشد؛ این گام بزرگ برای صنعتگران برداشته‌شدنی نیست.

شرق

تلاش‌ها برای جلب رضایت اولیای‌دم دکتر سربندی و نجات ریحانه از چوبه‌دار همچنان ادامه دارد. این در حالی است که در سوی دیگر ماجرا اعضای خانواده مقتول هنوز از رضایت حرفی به میان نیاورده‌اند. درباره این پرونده با پسر بزرگ مقتول گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که می‌خوانید:

‌ در هفت‌سالی که از زمان قتل می‌گذرد شما کمتر صحبت کرده و در رسانه‌ها هنوز نداشته‌اید. دلیل این سکوت چیست؟

افراد دودسته هستند عده‌ای برای رسیدن به خواسته‌های خود حاضر هستند هر مطلبی را عنوان کنند و هر نوشته‌ای را انتشار دهند اما ما سعی کرده‌ایم در زندگی برای رسیدن به خواسته‌هایمان دیگران را تخریب نکنیم و به همین دلیل ترجیح دادیم در این هفت‌سال سکوت کنیم و قضاوت را به قانون بسپاریم. متهم برای تبرئه خودش روی دفاع از خود تاکید داشت و برایش مهم نبود که آبرویی برود. این ادعا را باید کنار گذاشت. این موضوع از چند جهت قابل بحث است. اول اینکه هیچ انسانی پیدا نمی‌شود که چاقویی 50سانتیمتری در کیفش بگذارد و از این دفتر به آن دفتر برود. سوال من این است که چه افرادی چنین چاقویی دارند؟ ما باید چنین افرادی را برای حفظ صلح و آرامش جامعه حذف کنیم، البته ما هم به حذف فیزیکی معتقد نیستیم چون بدترین نوع حذف است. متهم علاوه بر قتل و گرفتن جان یک نفر و داغدار‌کردن خانواده‌ای، فکر می‌کند با تهمت‌زدن نجات می‌یابد و در جوامع داخلی و خارجی برای خود کسب محبوبیت می‌کند.

بهره‌برداری رسانه‌های خارجی از جریان این شک را به وجود می‌آورد که این اقدامات با برنامه‌ریزی انجام و این فرد حاضر شده یک نفر را بکشد و خود را در معرض خطر و در برابر اصحاب رسانه قرار دهد تا برای آنان آبرو بخرد و آبروی سیستم قضایی را ببرد. ما هفت‌سال سکوت و با آرامش کار قانونی را طی کردیم. در این مدت 13قاضی مستقل در مراحل بازپرسی، دادگاه کیفری استان، دیوانعالی کشور و اجرای احکام پرونده را بررسی کردند و هیچ کدام در مورد ادعای دفاع مجاب نشدند و در نهایت ریاست قوه‌قضاییه نیز پروند ه را بررسی کرد و ایشان هم نظر ‌3 قاضی مستقل را که رای قاطع بر مجرم‌بودن دادند را تایید کرد. چرا برخی افراد در سایت‌ها به خود اجازه می‌دهند بدون علم و اطلاع کامل از ابعاد مختلف پرونده به راحتی تحت‌تاثیر نوشته‌های مغرضانه رسانه‌های آن طرف آب قرار بگیرند و مطالبی غیرواقعی را انعکاس بدهند. ما همه در جامعه‌ زندگی می‌کنیم. اگر به قوانین احترام نگذاریم سنگ‌روی‌سنگ بند نمی‌شود.

اگر هر کدام از ما در مورد دیگران قضاوت و اظهارنظر کند چه احتیاجی به سیستم قضایی داریم؟ اگر من تعابیر خودم را بگویم و آنها هم تعابیر خودشان را نتیجه چه می‌شود؟ در بررسی وجوه مختلف پرونده بر اساس صحبت، اظهارات و اقاریر خود متهم هیچ سندی دال بر سوءنیت برای تجاوز وجود ندارد، هیچ سند و مدرکی، حتی یک خط روی صورت یا یک تار موی کنده‌شده. خود او اعتراف کرده است دو روز قبل در خیابان شریعتی، نرسیده به میدان قدس اقدام به تهیه چاقویی به طول 50 سانتیمتر کرده است. طبق نظریه پزشکی قانونی متهم چاقوی سلاخی را بین دو دنده دکتر سربندی فروکرده و باعث قطع رگ پایین بطن راست و شکافتن ریه شده است. این کار صرفا از یک فرد ماهر و حرفه‌ای برمی‌آید. در حالی که بدن در حالت رکوع یا سجود باشد ممکن است تیغه از بین دو دنده عبور کند.

ضمن اینکه طبق بند سوم صفحه 12 حکم دادگاه متهم شب قبل از قتل پیامکی را ارسال کرده با این مضمون که «امشب می‌کشمش» او در جواب دادگاه گفته منظورم این بوده که پدرم را که سخت می‌گیرد و اجاره نمی‌داد در میهمانی‌های شبانه شرکت کنم، می‌کشم. دکتر سربندی بعد از ضربه خوردن در راه‌پله از طبقه پنجم تا طبقه سوم به تعقیب قاتل یا نفر دیگر پرداخته و فریاد می‌زده «دزد، دزد» همسایه‌ها بیرون آمده و با پیکری خونین که از شدت خونریزی در پاگرد افتاده بود مواجه شده بودند. این فرد پزشک بود، چه چیزی را از او دزدیده بودند که از جان خود مقدم‌تر دانسته و در راه‌پله در پی آن دویده است؟

‌ این اتفاق چه سختی‌ها و پیامدهایی برای شما داشت؟

عواقب معنوی ناشی از عدم حضور پدر در خانه ناگفتنی است و در کلام و نوشتار نمی‌گنجد. این غم را صرفا افرادی که این درد را کشیده‌اند، می‌فهمند ولی اتهامات، دروغ‌پردازی‌ها، توهین‌ها و یک‌طرفه به قاضی رفتن برخی سایت‌ها و روزنامه‌ها درد این فراغ را صدچندان کرده است.

‌ آیا به رضایت فکر کرده‌اید؟

اصلا. این امکان وجود ندارد. تا وقتی که از واقعیت، پرده برداشته نشود به هیچ‌وجه به این فکر نمی‌کنیم.

‌ با اجرای حکم قصاص هم یکی از افرادی که فکر می‌کنید از واقعیت اطلاع دارد از بین می‌رود و باز سوالات شما بی‌جواب می‌ماند.

حداقل می‌دانیم فردی را که به قتل پدرم اعتراف کرده است قصاص می‌کنیم و در انتظار حقیقت در آن دنیا می‌مانیم.

‌ اولین‌باری که برای درخواست بخشش به شما مراجعه شد چه زمانی بود؟

از وقتی رای دادگاه ابلاغ شد در پی رضایت آمدند. قبل از آن هیچ مراجعه‌ای به ما نداشتند.

‌ در روزهای اخیر افرادی با مراجعه به شما و خانواده‌تان درخواست بخشش کرده‌اند. این درخواست‌ها چقدر می‌تواند در تصمیم شما موثر باشد؟

هنرمندان و افرادی که در جامعه محبوبیت دارند در این ایام بسیار زحمت کشیدند و برای اینکه بخشش را برای قاتل یا خانم جباری طلب کنند به ما مراجعه کردند و در جواب همه آنها ضمن عرض تشکر از بابت این میانجیگری باید بگویم این اقدامات در تصمیم ما نقشی نخواهد داشت. من ضمن تشکر و قدردانی از خیرخواهانی که چنین روحیه پسندیده‌ای را در جامعه ما رواج می‌دهند، بیان می‌کنم اگر در فکر ایجاد آرامش در جامعه هستند، صرفا با معلوم‌شدن حقیقت و واقعیت در پرده و پرهیز از دروغگویی و اتهام‌زنی است که میانجیگری معنا پیدا می‌کند. متهم دو شب قبل کارد می‌خرد و شب قبل هم به دوست‌پسرش اعلام می‌کند که «امشب او را می‌کشم» و برابر گزارش پلیس و خودش هنگام سجده مقتول اقدام به قتل می‌کند.

وقتی هم که از او سوال می‌شود، می‌گوید: «من او را کشتم نکند می‌خواسته به من تجاوز کند» اگر او عفیفه و پاکدامن بود چرا به خانه مرد غریبه رفته و چرا پیامک داده بود که کجایی و چرا تماس گرفته بود؟ ما از مردم می‌خواهیم بپرسیم چه چیز می‌تواند آلام یک خانواده داغ‌دیده را کاهش بدهد؟ آیا قصاص حق ماست یا نه؟ چه کسی جواب هفت‌سال سوءاستفاده احساسی از اذهان عمومی را می‌دهد؟ چرا کسی به لطمات روحی که به خانواده مقتول وارد شده است توجه ندارد؟ چرا کسی توجه ندارد که در اثر فقدان این پدر چه اتفاقات ناگواری افتاده و این اتفاق چه اثرات منفی‌ای در پی داشته است؟ واقعا قصاص‌کردن یا نکردن خانم جباری ارزش ندارد ما در پی کشف حقیقت و گفتن واقعیت‌ها هستیم.

‌ آیا ممکن است خود شما روزی به‌عنوان میانجی برای نجات جان یک قاتل به خانواده مقتول مراجعه کنید؟

من صرفا در صورتی به‌عنوان میانجی وارد پرونده‌ای می‌شوم که به‌صورت دقیق تمامی قسمت‌های پرونده را مطالعه کرده و در جریان ابعاد مختلف موضوع باشم نه فقط برای نجات‌دادن یک قاتل از چوبه دار. این کار چه لزومی دارد؟

شرق

«بی‌خود نیست که خداوند بهشت را زیر پای مادران قرار داده. مادر به‌خاطر فرزندش هر کاری می‌کند. فرزندم تاروپود زندگی من بود.» این را سامره علی‌نژاد مادر عبدالله حسین‌زاده می‌گوید، زنی که دو فرزندش را یکی تصادفی و یکی در قتل عمدی از دست داد و در لحظه آخر قاتل فرزندش را بخشید. او در گفت‌وگویی از چرایی این تصمیم و روزهای سختی که گذرانده ‌است، می‌گوید.

گفته‌های اطرافیان شما حکایت از آن داشت که در اجرای حکم قصاص خیلی مصر هستید، چطور شد که از تصمیم خودتان پشیمان شدید؟
در این مدت اتفاقات زیادی افتاد. از وقتی پسرم کشته‌ شد خیلی ناراحت بودم مخصوصا اینکه چهار سال قبل از این حادثه یک پسر دیگرم را هم از دست داده ‌بودم. پسرم 10‌ساله بود که در یک تصادف کشته‌ شد. بعد از چهار سال هم که عبدالله‌ کشته ‌شد. داغ دو فرزند خیلی آزارم می‌داد دیگر توان زندگی نداشتم اما به این موضوع هم فکر کرده ‌بودم که اعدام یک جوان دیگر هیچ‌کدام از آن بچه‌ها را به من برنمی‌گرداند اما مگر می‌شود به همین راحتی بخشید؟ او شاهرگ پسرم را زده‌ بود می‌دانید این برای یک مادر یعنی چه؟
چه اتفاقاتی افتاد که تصمیم شما را تغییر داد؟
من آدم معتقدی هستم. اول خودم خواب دیدم که پسرم از من می‌خواست ببخشم. به من گفت مادر جای خوبی هستم اگر تو از من انتظار‌ داری که بچه خوبی باشم. باور کن جایی که هستم خیلی خوب است و در آرامش هستم. با این حال راضی به گذشت نشدم و گفتم امکان ندارد قاتل را ببخشم. فامیل‌هایم به من می‌گفتند پسرت را در خواب دیده‌ایم که خواسته تو قاتلش را ببخشی اما من قبول نمی‌کردم تا اینکه دخترم به من گفت برادرش را در خواب دیده گفت برادرم می‌گفت عیدت مبارک خواهر عید خود را با قصاص خراب نکنید به مادر بگو گذشت کند دخترم هم گفته ‌بود خودت به خوابش برو و بگو گذشت کند. خیلی به من فشار می‌آوردند از آشنا و فامیل گرفته تا خانواده خودم حتی مادرم از من خواست که ببخشم آخر سر به شوهرم گفتم همه‌چیز پای چوبه‌‌دار مشخص می‌شود.
خانواده قاتل چه واکنشی نسبت به این قتل داشتند؟
شوهرم، آدم سرشناسی است فوتبالیست بوده و حالا هم مربی فوتبال است همه مردم شهر می‌دانستند ما در چه وضعیتی هستیم و چقدر عذاب می‌کشیم حتی خانواده قاتل هم می‌دانستند و خیلی نسبت به کاری که بچه‌شان کرده ‌بود متاسف بودند آنها می‌گفتند شرمنده رفتار پسرمان هستیم و نمی‌دانیم به شما چه بگوییم.
شب قبل از اجرای حکم، برنامه «90» و چهره‌های فوتبال خیلی از شما درخواست کردند که قاتل را ببخشید آیا این برنامه در تصمیم شما تاثیری داشت؟
آقای فردوسی‌پور انسان شریف و بزرگواری است و قصدش هم کار انسانی بود من خیلی از او تشکر می‌کنم که از یک برنامه فوتبالی برای یک کار انسانی استفاده کرد. بزرگان دیگر مثل آقایان دایی، بنگر و قلعه‌نویی هم با ما تماس گرفتند اما آن موقع تصمیم نگرفتم و همان حرف خودم را زدم.
اینکه چهره‌های فوتبالی به شما اصرار کردند که ببخشید تاثیری در تصمیم شوهرتان نداشت؟
وقتی برنامه «90» در مورد این مساله صحبت کرد شوهرم گفت ببین بزرگان از تو چه می‌خواهند گفتم برای من مادرم بزرگ‌ترین است به مادرم گفتم لحظه اجرا تصمیم می‌گیرم و حالا هم روی حرفی که به مادرم زدم چیزی نمی‌گویم. تا صبح سوره‌ واقعه را خواندم و گریه کردم.
چه زمانی به شما گفته ‌شد زمان اجرای حکم فرا رسیده‌ است؟
وقتی رای قصاص صادر شد و پرونده به دیوانعالی کشور رفت سه‌سال طول کشید که برگردد و وقتی برگشت ماه صفر بود. به شوهرم گفتم صفر ماه حرام است و من نمی‌توانم جوان مردم را در این ماه قصاص کنم. در اجرای احکام گفتند مساله شرعی ندارد و شما می‌توانید حکم را اجرا کنید گفتم حالا نمی‌کنم. برایم خیلی عجیب بود که در این ماه تایید حکم آمده ‌است و این برایم پیغامی داشت. بعد گفتند قبل از عید حکم را اجرا کنید. قبول کردیم وقتی برای ابلاغ رفتیم مسوول زندان گفت شب عید است و ما معمولا به‌خاطر اینکه خانواده‌های اعدامیان شب عیدشان خراب نشود حکم اجرا نمی‌کنیم اگر شما بخواهید حکم را اجرا می‌کنیم اما باز ترجیح این است که این کار را نکنید با خودم گفتم این اعدامی هم مادر دارد و من نباید شب عید مردم را عزادار کنم قرار شد 26فروردین حکم اجرا شود تا اینکه یک شب قبل از اعدام خوابی دیدم که تصمیمم را تغییر داد.
چه خوابی بود؟
پسرم را در 10سالگی دیدم. همه ما نشسته‌ بودیم و غذا می‌خوردیم پسرم بشقاب پلویش را برداشت و از خانه بیرون رفت گفتم پسرم چرا از ما جدا می‌شوی گفت دیگر با تو حرف نمی‌زنم و دیگر در این خانه غذا نمی‌خورم آن موقع بود که تصمیم خودم را گرفتم من نباید کاری می‌کردم که بچه‌ام در عذاب باشد.
در مورد زمان اجرای حکم بگویید. آن موقع چه اتفاقی افتاد؟
تا صبح نخوابیدم و مرتب دعا می‌خواندم کسی در خانه ما نخوابید صبح با شوهرم برای اجرا رفتیم همه چیز آماده بود و مردم زیادی آمده ‌بودند اول از مسوولان خواستم به من یک میکروفن بدهند چون می‌دانستم موقع اجرای حکم مردم خیلی به اولیای‌دم فحش می‌دهند و از کار آنها بدشان می‌آید خطاب به مردم گفتم: من یک مادر هستم و می‌دانم حالا که می‌خواهم حکم را اجرا کنم شما به من فحش می‌دهید و نفرینم می‌کنید اما می‌دانید همه زندگی یک مادر فرزندش است‌؟ می‌دانید در این‌ سال‌ها چه کشیدم و زندگی برایم زهر شده؟ می‌دانید زندگی‌ام به چه روزی افتاده ‌است؟ می‌دانید فقط گریه کردم و خواب و خوراک نداشتم و همه ما تحت‌تاثیر قرار گرفتیم؟ چرا باید جوان‌های ما چاقو با خودشان حمل کنند و اینطور خودشان و خانواده دیگری را بدبخت کنند؟
مردم اطراف گفتند این حق توست حتی اگر حکم را اجرا کنی کسی توهینی نخواهد کرد اما بدان مادری هم آن سوتر منتظر فرزندش است. بعد رفتم سراغ چوبه‌‌دار قاتل گریه می‌کرد و از من می‌خواست او را ببخشم گفت تو را به روح فرزندت ببخش. سیلی را که زدم آرام شدم. گفتم به خاطر آسیبی که به من زدی تنبیهت کردم و بعد هم با شوهرم طناب را از گردن او بیرون آوردیم. مردم خیلی خوشحال بودند و کف زدند و گریه کردند. من این بخشش را هدیه کردم به مردم نور.

مادر مقتول در آن لحظات چه می‌کرد؟
وقتی بخشیدم به پایم افتاد که خاک پایم را ببوسد گفتم از خدا تشکر کن. او را بلند کردم و گفتم به‌خاطر مادربودنت خیلی برایت احترام قایل هستم این کار را نکن.
شوهرتان چه واکنشی داشت؟
او همیشه به من می‌گفت هر تصمیمی خودت گرفتی قبول می‌کنم. قاتل شاگرد شوهرم بود شوهرم به او فوتبال یاد می‌داد. با اینکه درگیری قاتل با شخص دیگری بود اما پسرم کشته‌ شده ‌بود و ما هیچ ‌تقصیری نداشتیم اما نتوانستم حکم را اجرا کنم.
 پسرتان چطور شد کشته‌ شد؟
یک چهارشنبه بازاری در شهر نور بود که پسرم در حال عبور از آنجا بود. قاتل تنه‌ای به او زد. پسرم معترض شد و قاتل که در حال دعوا با کسی دیگر بود چاقو بیرون کشید و به شاهرگش زد که منجر به مرگ پسرم شد.
بعد از بخشش مردم چه واکنشی داشتند؟
شاید باورتان نشود، از هفت صبح که به خانه برگشتیم تا 11 شب پنج نفر در خانه ما در حال پذیرایی از مردمی بودند که برای تشکر آمده ‌بودند باز هم نمی‌توانستند به همه رسیدگی کنند، مردم نور خیلی به ما لطف داشتند.
خانواده‌های بسیاری در شرایط شما هستند و مرگ و زندگی یک فرد در انتظار تصمیم آنهاست، چه توصیه‌ای به آنها دارید؟
توصیه می‌کنم در مورد قاتل تحقیق کنند وقتی به این نتیجه رسیدند که واقعا پشیمان شده و دیگر به جامعه آسیب نمی‌زند او را ببخشند. بخشش آرامش زیادی به آدم می‌دهد البته باز هم می‌گویم کسی نمی‌تواند خودش را جای یک مادر که بچه‌اش را از دست داده بگذارد.

شرق

توسط تیم دو نفره بانوان ایرلندی

ایستادن بر بال هواپیما آن هم در چند هزار پایی زمین کار هر کسی نیست. اما تصاویری که در این ایمیل خواهید دید حاصل کار هنرنمایی یک تیم دونفره زنانه است. گروه دو نفره ای که شامل کیت و لورا جیمز ایرلندی است و تنها تیم wingwalking جهان هستند که بوسیله غول سرمایه داری جهان یعنی شرکت Skincare Guinot حمایت مالی می شوند. آن ها به مدت 3 سال است که هر سال تابستان، 90 نمایش را در شهرهای مختلف جهان اجرا می کنند و بیش از 5 میلیون نفر در سال تماشاگر هنرنمایی آنها بر فراز آسمان هستند. این کار برای حداقل 250 مرتبه در طول چند سال اخیر انجام شده ...

معاون فنی درآمد سازمان تامین اجتماعی گفت، بر اساس نتایج تحقیق این سازمان، طی مدت 18 ماهه گذشته، 47 هزار زن شاغل به خاطر استفاده از مرخصی زایمان به مدت شش ماه، از محل کار خود اخراج شده و بیمه بیکاری دریافت کردند.

«محمدحسن زدا» روز چهارشنبه در گفت وگو با ایرنا افزود: این زنان تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی بودند که مشمول بیمه بیکاری شدند.

وی با بیان اینکه تنظیم روابط کار در حیطه وظایف سازمان تامین اجتماعی نیست، ادامه داد: برای پیشگیری از تعدیل زنان پس از بازگشت به محیط کار، باید وزارت کار وارد شود و فکری اساسی در این زمینه کند.

معاون فنی درآمد سازمان تامین اجتماعی گفت: موضوعات مربوط به تنظیم روابط کاری، مربوط به وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی بوده و بهتر است در این باره تصمیمات لازم گرفته شود تا شاید بتوان از ریزش زنان شاغل پس از بازگشت از مرخصی زایمان به محیط کار جلوگیری کرد.

زدا تصریح کرد، این سازمان آمادگی لازم برای اجرای طرح افزایش مرخصی زایمان را دارد اما نگرانی این است که امنیت شغلی زنان با این طرح به خطر بیافتد.

معمولاً آنچه در شناسایی ماهیت یک آسیب اجتماعی مورد غفلت واقع می‌شود، واکاوی تاریخی آن آسیب است. بسیاری از اندیشمندان جهان خودآگاهی تاریخی را نخستین قدم در شناسایی آسیب‌ها و ظرفیت‌های یک ملت می‌دانند. اعتراف و پذیرش آن آسیب یا ظرفیت نیز دومین قدم است. همچون بیماری که بیماری خود را می‌پذیرد و نخستین گام را برای درمان برمی‌دارد.