“ بابک زنجانی بازداشت شد” خبری که بسیاری انتظارش را داشتند و پس از این بازداشت نیز واکنش های مختلفی رقم خورده است اما جالب ترین واکنش به خبر بازداشت زنجانی، مطلبی است که در صفحه شخصی وی در فیس بوک انتشار یافته و با ادبیاتی بسیار ساده و دم دستی و گاه متناقض و سردرگم سعی شده که عملکردهای وی توجیه شده و او در سطح قهرمانی ملی ! جلوه گر شود.
با توجه به نوع ادبیات بکار رفته و ترکیب بندی جملات به نظر می رسد که این نوشتار متعلق به شخص بابک زنجانی باشد و با توجه به اینکه وی احتمال بازداشت خود را می داده با تنظیم این متن خواسته پاسخی به شبهات بدهد. جالب آنکه فردی با این همه سرمایه و ثروتی که برای وی تخمین زده می شود از یک حقوقدان برجسته و یا یک مشاور کارکشته برای تنظیم چنین نوشتاری استفاده نکرده است.
مطابق معمول چند نوشته ای که زنجانی بازتاب داده است او سعی کرده خود را در قالب و چارچوب یک منجی و قهرمان نمود دهد اما اشتباهات بچگانه ای که در متن آمده است بیش از پیش بر ابهام و ایهام پیرامون وی می افزاید و از سوی دیگر بیانگر این واقعیت است که چگونه فردی با این سطح از سواد و ذکاوت توانسته طی چند سال پله های ترقی را چند ده تایی طی کند؟!
در این نوشتار با ذکر تمثیلی با عنوان ” قلعه کهن”! و همچنین با بر شمردن شرایط میدانی چنین وانمود شده که بابک زنجانی به مثابه شوالیه ای نیک سیرت! مرحمت فرموده و با بهره گیری از ذکاوت و توانای و دانایی خود و در حالیکه همه 75 میلیون ایرانی اعم از مسئول و کارشناس و اقتصاد دان و تاجر و بازرگان توانایی درک شرایط و همت برای تغییر آن را نداشته اند این فرد تیز هوش و عملگرا با بهره گیری از توانایی هایش توانسته تحریم ها را دور بزند و کشور را از قحطی و گرسنگی و غیره نجات دهد…
تا اینجا او قهرمانی است که چنین می کرده اما به هنگامی که پای دومیلیارد و 60 میلیون یورو بدهی وی به وزارت نفت به میان می آید به ناگهان آقای زنجانی به این حقیقت شگرف پی می برد که جابجایی یک دلار از دارایی های پولی و ارزی به داخل ناممکن است.
وی سینه را ستبر می کند و می فرماید اگر کسی توانست هزار دلار را وارد کشور کند او نیز مرحمت فرموده و دو میلیارد دلار! ( که البته دو میلیارد و 60 میلیون یورو است) را به حساب وزارت نفت واریز می کند.
او البته نمی گوید که اگر اینچنین است ایشان و عضو کمیسیون امنیت ملی بر واریز بدهی زنجانی به حساب بانک مرکزی تاکید داشته و با صراحت اعلام داشتند که این پول را واریز کرده اند؟!. از اساس مگر هنر ایشان این نبوده که می توانسته تحریم ها را دور بزند و بدین واسطه خود را شایسته لقب قهرمان ملی می داند؟!! پس چرا کاری که به گفته خود وی باعث شده او به این ثروت هنگفت دست یابد را نتوانسته به انجام برساند؟
شاید جناب زنجانی بفرمایند که از وقتی نام من به لیست تحریم ها افزوده شد نتوانستم تراکنش مالی انجام دهم. خوب اگر اینچنین است پس هنر شما در واقع در آن دوران که تحریم ها را دور می زده اید چه بوده است؟ شما چه کار شاق و پیچیده ای انجام می داده ای که افراد دیگر از انجام آن نا توان بوده اند؟
پاسخ سهل و آسان است. شما چون فرد شناخته شده ای نبوده ای عده ای با سرمایه گذاری روی شما و استفاده از جسارت و شجاعت شما (که پی هر اتفاقی را به تن مالیده بوده ای) و مستعد قرار گرفتن در فرآیند رانت خواری ویژه بوده ای این وظیفه را به شما محول می کنند.
شما نه نیاز به تبحر داشته ای و نه تخصص، تنها باید یک مهره می بودی که از طریق شما و در بلبشوی تحریم ها از طرق غیر رسمی مبادلات پولی و مالی انجام می گرفته و چون هر کسی جسارت پذیرش این ریسک و تبعات آن را ندارد شما که به احتمال قریب به یقین اطمینان و تضمین به عدم استنکاف را نیز به آمرین اصلی داده بودی برای این اقدام انتخاب شده ای.
در واقع آقای زنجانی شما یک سرشاخه صوری برای این مبادلات بوده ای که برای عده ای کارگشایی می کرده ای و در این میان خود نیز از مواهب پر شمار این مبادلات نیز لااقل برای چندی بهره مند شده ای.
این نکته درست است که شما در برهه ای توانسته ای در مسیر دور زدن تحریم ها مثمر ثمر باشی و کمکی در این راستا رقم بزنی اما نکته آنجاست که این ویژگی خاص و منحصر به فردی در شما نبوده است و نکته دوم آنکه شما و آمرین اصلی در راه رضای خدا این کار را انجام نداده اید بلکه این ردو بدل های هنگفت مالی با پورسانتاژهای کلان و حق دلالی های بزرگ، سرمایه ای خیر کننده برای شما رقم زده است که بطور دقیق معنا و مفهوم آن رانت خواری و خاصه خواری است و مصداق بارز اسراف و حیف و میل بیت المال است.
اگر شما اقدام به این کار کرده و حق دلالی های عظیم دریافت نمی کردید و تنها مبالغ متعارفی را به عنوان حق الزحمه دریافت می کردید مصادق واژه ” قهرمان ملی” بودید اما به هنگامه ای که میلیاردها دلار در این داد و سنتدها به عنوان حق دلالی دریافت می شده این دیگر معنای متفاوتی می یابد.
رانت خواری در این ماجرا هم دو قسم دارد اول آنکه شما بر اساس چه روابط و ضوابطی برای این کار انتخاب شده اید و از سوی دیگر آنان که با علم و آگاهی از وضعیت تحریم ها و مسائل مبتلابهی آن بر تنوره این موضوع دمیده و سپس با تشکیل این حلقه های خاص پول های هنگفت به جیب زده اند اکنون باید در برابر قانون و مردم پاسخگو باشند.
سخن در این مقوله بسیار است و از حوصله این مقال خارج اما سکنات و وجنات و نوع گفتمان و ادبیات بکار گرفته از سوی زنجانی نشان می دهد که فرد بسیار عادی و ساده ای در این سیستم بوده و باید دید گردانندگان اصلی ماجرا که در این میانه منتفع شده اند چه افراد و چه طیف هایی هستند.