راه کمال

همشهری جوان: از وقتی تیم ملی برای اولین بار در 20 سال اخیر به عنوان تیم اول آسیا به جام جهانی صعود کرده، مربیان وطنی منتقدان کارلوس کی روش فتیله طعن و نقد به او را کم و بیش پایین کشیده اند و صادقانه یا سیاست ورزانه سکوت اختیار کرده اند. هر چند شاید خیلی هاشان منتظر اولین امتیاز از دسته رفته در برزیل باشند تا توپخانه هایشان مجددا به سوی سرمربی پرتغالی، آتش بگشاید (!) کسی هم نیست ازشان بپرسد شما با آن کارنامه مثلا درخشانت، خودت اگر بودی چه گلی به سر فوتبال می زدی. توی این دو صفحه، پیش خودمان فرض کردیم اگر سکان هدایت تیم ملی مقابل آرژانتین دست چندتا از مربیان معروف هم میهن مان بود، چه طرح و برنامه ای برای این بازی داشتند و قبل و بعدش چه می گفتند؟
 
علی پروین

شعار تیم: همه ش تخسیر معدنچیه

ستاره: پایان رأفت

سیستم بازی: بچه ها به روش «خفه اش کن، چپه اش کن» به هر بازیکن آرژانتین هجوم ددمنشانه می آورند و او را مورد محاصره قرار می دهند، مهدی فنونی زاده مسئولیت ناکار کردن و خنثی سازی مسی و دی ماریا را به طور توأمان برعهده گرفته است. هر چند تکل از پشت و درو کردن مسی، تنها با یک اسپری برف شادی رفع و رجوع می شود و شیرازه تیم از هم می پاشد.

نیمه مربیان: آقای بیک زاده، هاشم خان، بیـــــــــــب! چرا لایی می خوری آخه شوما؟ صد دفعه نگفتم وسط زمین پاها به هم بچسبه؟ مستقیم برو توی پای مسی، خفه اش کن! جواد نکونام، باباجون شوتو با توی پا بزن [علی آقا قسمت داخلی پنجه را با دست نشان می دهد]، کات بیرون پا به درد نمی خوره. بچه ها دیریپ بزنین، دیریپ! تیم شون سوراخه. خودم باهاس لخت شم بیام تو زمین؟ بَهَع! ناصر ابراهیمی، تو هم کنار زمین آروم آروم گرم کن پشتکا رو شروع کن، بچه های آرژانتین ببینن حواس شون پرت شه.

کنفرانس مطبوعاتی: آقای مسی به ما گل زده، گل خوبی هم زده. درسته بره بیفته اونجا ده دیقه دراز بکشه؟ این رسم لوطی گیریه؟ این رسم مشدی گیریه؟ ... به خدا ما هر چی می کشیم از دوره همین آقا کروشه. این معدنچی کیه دعوتش کرده؟ زمان حشمت خان ما تو زمین می رفتیم سه هیچ جلو بودیم. الان این آقا کارلوس تمرین بلد نیست بده. حالا واسه بازی بعدی، بچه ها رو درست می کنیم. می بریم شون تپه های ریو، شنای مکزیکی برن. ولی با این وضع من دیگه تو تیم ملی نمی مونم. خداحافظ فوتبال.

غلامحسین پیروانی

شعار تیم: دست از مس و ماری [= مخفف دی ماریا] چو مردان ره بشوی

ستاره: آقوی همساده

سیستم بازی: بازیکن ها سعی می کنند با استفاده از سیستم اتوبوسی، یک سپر انسانی در مقابل آماج حملات همه طرفه راه راه پوشان تشکیل دهند. منتها بچه های شیراز... چیز، ببخشید... تیم ملی هر کدام از اتوبوس جا می مانند، توی ایستگاه منتظر خط بعدی می نشینند و به تخمه شکستن مشغول می شوند. به این ترتیب بازیکنان آرژانتین با سرعت غیرمجاز در اتوبان خط دفاعی ایرانی به حرکات مارپیچ مشغول می گردند. امید است با هماهنگی پلیس راهور، جداگانه اعمال قانون شده و به پارکینگ انتقال یابند. به امید آن روز.

نیمه مربیان: بچه ها، خیلی توی استادیومو سی نکنین. بیشتر حواستون به ای زمینو باشه. چی کار زن و بچه مردم دارین اصلا؟ امشو بعد بازی هم مرخصی می دم بهتون هر چه خواستین تو ریو بچرخین. فقط یه ذره دندون رو جیگر بذاره این 45 دیقه هم با سلام صلوات تموم بشه.

کنفرانس مطبوعاتی: خدا شاهده ما یه سری بچه هامون فقط تا بوشهر رفته بودن سوار لنج، یه دوری بزنن و برگردن، باقی شون که از شاه چراغم اون ورتر نرفته بودن. دیگه با تیر کمون اومده بودیم جنگ با ژ-3. باز خدا پدر مسی رو بیامرزه، زیاد بهمون نکِرد. یعنی توپاشو زیاد تو گل نکِرد. ولی خداوکیلی با این وضعیت مو دیگه نمی مونَم. واسه بازی آخری هم هر کی دلش خواست رو نیمکت بشینه. به شهر خود روم و شهریار خود باشُم. باشد که نباشیم و بدانند که بودیم.

محمد مایلی کهن

شعار تیم: از خاکی ها شروع کنید

ستاره: علی اکبر استاد اسدی

نیمه مربیان: وقتی نظم تیمی رو رعایت نمی کنین، آخر عاقبتش همینه دیگه. تا بوق سگ نشستین پای کانال همساده... حالا باز خوب شد گفتم پنجره های اتاقو پرده مات بکشن که به ساحل دید نداشته باشین، وگرنه معلوم نبود چندتا می خوردین. آخه چی براتون کم گذاشتم؟ برای پیرهن که تا در دکون علی دایی هم رفتم. مهندس نعیم جان، پسرم، من دیگه صحبتی با بچه ها ندارم. ببرشون نفری سیصدتا شنای سوییسی بده.

کنفرانس مطبوعاتی: [مایلی کهن با لباس دانشمندان هسته ای وارد سالن کنفرانس می شود] سه تا خوردیم یا شیش تا خوردیم، اینش مهم نیست. مسئله اصلی پیام تاریخی این مسابقه است که باید بهش توجه بشه. دیگه زمونه گروهبان قندلی ها نیست. ما به آمریکا، آرژانتین، برزیل یا هیچ کشور دیگه ای هم اجازه دخالت در مسائل داخلی خودمون رو نمی دیم. من البته قبل از انقلاب کوروش هم گوش می کردم ولی این دلیل نمی شه. دوره اینجور قلدربازی ها گذشته. این آقای مسی اصلا کیه که درباره تیم من اظهارنظر بکنه؟ تو اصلا با این همه حاشیه آمدی اینجا چکار؟ چرا فیفا برخورد نمی کنه؟

افشین قطبی

شعار تیم: پوست شیر

ستاره: علیرضا مرزبان

سیستم بازی: قطبی با استفاده از لپ تاپ شخصی و نرم افزار MS-Power Point خویش و نیز بهره گیری از رهنمودهای راهگشای آقا مجید جلالی، مثلث ها و مربع های زیادی را در طول زمین طراحی کرده و از بچه ها می خواهد روی اضلاع این اشکال هندسی به یکدیگر پاس بدهند. در عین حال به آتش پوشش غیرمحسوس تیم داوری نیز دل بسته. غافل از اینکه گذشت آن زمان که ویدئوآنالیزور گاس هیدینک بود. و شرایط با زمانی که جلوی ایتالیا و اسپانیا به نفع می گرفتند بسیار تغییر کرده است.

نیمه مربیان: حمید جان، لطف می کنی وقتی دارم صحبت می کنم، با بچه ها پچ پچ نکنی؟ تنکس الات. [کمی مکث، با بغض ادامه می دهد] بچه ها قول و قرار ما این بود؟ همه اون زمزمه ها، مهربونیا، عشقا دروغ بود؟ مگه اون روزی که اومدین خونه ما، یوریم [همسر افشین] عکس تونو نقاشی کرد، قول ندادین؟ سوئر تو گاد نخوردین؟ یوریم کلی براتون آرزوهای خوب کرد، اوریگامی درست کرد، با چو چانگ شون رفتن از این غذاهای دو چوبه پختن، با او عروسک شیر پشمالوئه عکس گرفتیم دسته جمعی... چرا با من اینطوری می کنین؟... شیم آن یو... [صدایش تغییر می کند] حمید جان، می شه یه دقه بیای اینجا وایسی؟

کنفرانس مطبوعاتی: من از اولش گفتم تیم من قلب شیر داره. هنوزم می گم اما این دلیل نمی شه تیم بخواهد اینقدر آماتوربازی دربیاره. شما این لپ تاپ منو نیگا کنید. از وضعیت اسپانیا جلوی هلند بدتره. حالا من کاری به گلای مسی ندارم، ولی خب با این شرایط چه توقعی دارین؟

امیر قلعه نویی

شعار تیم: بچه های ما خوب کار کردن

ستاره: علی، حاضر در کنفرانس مطبوعاتی

سیستم بازی: ژنرال طبق معمول، در این دیدار هم از روش های سنتی برای پیروزی مقابل آرژانتین بهره می گیرد و اعتقادی به متدهای مدرن و پست مدرن ندارد، لذا باید منتظر تاکتیک های آشنا و امتحان پس داده از قبیل «بکش زیر توپ»، «لایی بیس پنج زار»، «دیریپ دیواری»، «از هر جا که شد سانترش کن»، «یه جوری باشه فقط توپ دست اونا نیفته» و ... در لحظات مختلف مسابقه باشیم.

نیمه مربیان: آقای نکونام، آقای کاپیتان، بزرگوار... پدر ما رو تو استقلال درآوردی بس نبود؟ حالا می خوای اینجا هم سکه یه پولمون کنی؟ باز می خوای بری قطر، امارات، دوبی؟ هاشم بیک زاده... من از تو انتظارم بیشتر از ایناست. بابا خب مگه صد دفعه نگفتم حسین کعبی باید الگوی یک یک شما باشه؟ چرا پس شماره پای هیش کیو رو صورت مسی نمی بینیم؟ چرا می خواین یه کاری کنین عادل آبرو واسه من نذاره امشب؟ چرا می خواین بهانه واسه سم پاچی دستش بدین؟

کنفرانس مطبوعاتی: من اول از تیم آرژانتین تشکر می کنم. پرس رو خیلی خوب انجام دادن. نیمه اول اونا بهتر بودن، نیمه دوم ما بهتر بودیم. شما دیدین، آرژانتین کل یوم 5 تا موقعیت داشت و دل به ضد حمله ها بسته بود. همون 5 تا رو هم گل کرد ولی اگه پنالتی که جواد زد گل می شد، نظر همه آقایون کارشناسا 360 درجه تغییر می کرد. به هر حال من مسئولیت این شکست رو می پذیرم ولی خب همونطور که می دونین استعفا نمی دم.

برترین ها: جمله های زیبا، دلنوشته های دلنشین، اشعار ماندگار، پاراگراف های تاثیرگذار و بی‌نظیر از یک کتاب یا مقاله. همه این‌ها می‌تواند بهانه ای برای هایلایت کردن آنها در کتاب، مجله و یا ذهنتان باشد.

*****
نبودن تو
فقط نبودن تو نیست
نبودن خیلی چیزهاست
کلاه روی سرمان نمی ایستد
شعر نمی چسبد
پول در جیبمان دوام نمی آورد
نمک از نان رفته
خنکی از آب
ما بی تو فقیر شده ایم!

رسول یونان

"از وجود توست که مهربانی
حالت از هم گسسته اش را باز می یابد
و انسان از بازی تیغ و شاهرگهای دوخته به پیرهنش دست می کشد
در آن سایه ساری که دست های توست
در آن آفتابی که
از پشت پلک های تو سرک می کشد"

سیدمحمد مرکبیان

"انصاف نیست
دنیا آنقدر کوچک باشد که آدم های تکراری را روزی هزار بار ببینی،
و آنقدر بزرگ باشد
که نتوانی آن کس را که دلت میخواهد حتی یک بار ببینی"

بهومیل هرابا

---

"وقتى که باز مى آیى

نام تو را
تمام جهت ها
رسم مى کنند."

یدالله رویایى

---

"تو متن اصلی بودی
و باقی زیبایی ها
ترجمه ای نارسا
به زبان های دیگر بود"

زانیار بَروَر

---

"به شادی،
تو را دارم؛
به اندوه،
جهان را..."

سیروس نوذری

"مرا کم دوست داشته باش اما هم?شه دوست داشته باش ! ا?ن وزن آواز من است: عشق? که گرم و شد?د است زود م? سوزد و خاموش م? شود .من سرما? تو را نم? خواهم و نه ضعف ?ا گستاخ? ات را! عشق? که د?ر بپا?د، شتاب? ندارد. گو?? که برا? همه ? عمر ، وقت دارد. مرا کم دوست داشته باش اما هم?شه دوست داشته باش! ا?ن وزن آواز من است: اگر مرا بس?ار دوست بدار? شا?د حس تو صادقانه نباشد. کمتر دوستم بدارتا عشقت ناگهان به پا?ان نرسد! من به کم هم قانعم و اگر عشق تو اندک ، اما صادقانه باشد ، من راض? ام. دوست? پا?دارتر ، از هرچ?ز? با?تر است. مرا کم دوست داشته باش اما هم?شه دوست داشته باش! "

ام?ل? د?کنسون

"گاهی اوقات مجبوریم بپذیریم
بعضی از آدم ها فقط می توانند
در قلبمان بمانند نه در زندگیمان"

سیلویا پلات

"خالی از تو
پُر می‌کنم تمام سطرهای شعر را،
این‌روزها
پُر از خالی‌اَم..."

کامران رسول زاده

"کوچه
وقتی کوچه بود
که عبور تو بود
سلام نگاه تو بود
کوچه وقتی کوچه بود
که باران بود
پرستو بود
هزار رویای بر زبان نیامده بود
وگرنه کوچه چه بود
جز راهی اندک
با آدم هایی اندک؟"

ضیاء الدین خالقی

"هیچ بارانی را به یاد ندارم
جز آن بارانی
که زیر چتر تو بودم و
خیس ام کرد"

لطیف هلمت

"هیچ کس موفق نمی شود سرزمین جدیدی را کشف کند،
مگر اینکه بپذیرد مدت زیادی، رنگ خشکی را نبیـند."

آندره ژید

"هرکس که ساختن زندان انفرادی به کله اش زده آدم جالبی بوده
و خوب می دانسته چطور با آدم ها بازی کند
یعنی درست تر آن است که بگویم
می دانسته آدم بزرگترین دشمن خودش است،
لازم نیست او را بزنند یا زیر شکنجه لَت و پارش کنند
بهترین راه این است که خودش را با خودش تنها بگذارند
تا خودش دخل خودش را بیاورد!"

احمد غلامی

---

دموکراسی بین من و تو این است که
همیشه در همه چیز ،
حق با چشم هایت است!

کاظم خوشخو

"من زندگی را دوست دارم
ولی از زندگی دوباره می ترسم!
دین را دوست دارم
ولی از کشیش ها می ترسم!
قانون را دوست دارم
ولی از پاسبان ها می ترسم!
عشق را دوست دارم
ولی از زن ها می ترسم!
سلام را دوست دارم
ولی از زبانم می ترسم!
من می ترسم ، پس هستم
این چنین می گذرد روز و روزگار من
من روز را دوست دارم
ولی از روزگار می ترسم"

حسین پناهی

روزنامه هفت صبح: هر نوشته ای نویسنده ای دارد. هر نویسنده ای حق دارد اسمش را پای مطلبش ببیند. نوشته هایی که در این صفحه می خوانید، Status های کپی پیست شده ای است که در شبکه های اجتماعی دست به دست چرخیده و صاحبش را گم کرده. اگر «شما» نویسنده این آثار هستید، لطفا عصبانی نشوید. لبخند بزنید و به خواننده هایی فکر کنید که با خواندن نوشته هایتان لبخند می زنند و در دل تحسین تان می کنند.

1- چند وقته روی لباس و بالشم موی بلند و سفید پیدا می کنم. فکر کنم کودک درونم یه پیرمرده که ریزش مو داره.

2- استادم گفت چرا تو ارزشیابی اساتید بهم 12 دادی؟ بهش گفتم من به شما 12 ندادم، شما خودت 12 گرفتی!

3- یه عکس قدیمی از شوهرخالم تو آلبوم ما هست که خودشم ندیده. عکسو نشون خالم دادم گفتم می شناسیش؟ گفت صادق هدایت نیست؟!

4- یارو ساندویچی باز کرده با دوتا کارگر، بعد کارت ویزیت چاپ کرده: ساندویچ فلان با مدیریت فلانی! مدیرعامل اپل اینقدر احساس مدیریت نداره به خدا.

5- درسته ما دوران مشروطه نبودیم ولی چند وقت دیگه خودمون دوباره رقم می زنیمش. جمعی از دانشجویان مشروطی!

6- امروز همسایه مون یه احوالپرسی گرمی کرد. خدا می دونه چند گیگ دانلود کرده نامرد. این رسم وای فای نوازیه؟

7- یکی از اشتباهات زندگی مون هم اینه که فکر می کنیم اگه کاری با بقیه نداشته باشیم اونا هم کاری با ما ندارن.

8- این گربه هه که تو حیاط ما زاییده صبح تا شب پیش توله هاشه. نمی دونم از کجا میاره می خوره؟ شاید هم مرخصی زایمان گرفته.

9- من از زندگی نکبتم تعریف می کنم، بقیه فکر می کنن طنز می نویسم.

10- حتی یک کالری انرژی هم واسه بحث کردن مصرف نمی کنم. همه درست می گن از نظر من!

11- زنی که توی راه پاشنه کفشش شکسته چیزی واسه از دست دادن نداره. بترسین ازش.

12- شغل مورد علاقه من بازنشستگیه

13- بستنی زمستونی قربانی اسمش شد وگرنه می تونست یه خوراکی خوشمزه برای تمام فصول باشه.

14- تیم ملی ما با صدای خواجه امیری نهایتا می تونه بره برزیل شکست عشقی بخوره برگرده!

15- اگه آب نطلبیده مراده، چای نطلبیده قطعا جنیفر لوپزه

16- بعضی ها ارزش اینو دارن که آدم بخواهد باهاشون پیر شه.

17- توجه کردی با هر کی که مثه خودش رفتار می کنی اعصابش میریزه به هم، این نشون دهنده اینه که هیچکس نمی تونه خودشو تحمل کنه.

18- پنگوئن ها همچین لاتی راه میرن که انگار همین الان 10 نفرو نفله کردن، تازه هم از زندان آزاد شدن.

19- صبحانه، عاشقانه ترین وعده غذایی است؛ از صبحانه نوعروسان بگیر تا لقمه هایی که مادرها برای بچه ها می گیرند، تا پدرهایی که صبح زودتر بیدار می شوند و صبحانه را آماده می کنند.
صبحانه را تنها خوردن، زخم می کند معده و روح را

20- اینجوری که پیش میره توی امتحانای ترم به جای جواب سوالا می نویسیم:
نایس سوال
این سوالو دوس دارم
سوال خوبی بود مثل همیشه
لااااایک به سوال، با اجازه شیر می کنم!

21- من واقعا برای کارخونه سایپا نگرانم، تو چند سال اخیر واقعا اسم های بی نظیری رو ماشیناش گذاشته:

- سایپا 141
- سایپا 132
- سایپا 131
- سایپا 111

احتمالا چند سال دیگه می ذاره:

- سایپا مشتق 2X
- سایپا رادیکال 5
- سایپا سینوس 90
- انتگرال 2 گانه سوز
- انتگرال 3 گانه سوز

22- اینترنت ایران سریع ترین اینترنت دنیاس
اما خستس
می فهمی؟ خسته!

23- آدم ها یه قبرستان درون هم دارن، وقتایی که خیلی ساکتن بدونین دارن حرفاشونو اونجا چال می کنن.

24- یکی از دردناکترین اتفاقاتی که توی خردادماه می افته، شیرین شدن گوجه سبزه.

25- اینکه تالار عروسی وای فای داشته باشه انتظار زیادیه واقعا؟

26- «مارو نمی بینی خوش می گذره؟» آخه این هم شد شیوه احوالپرسی؟

27- کاش می شد هر شب از خودمون یک سی سی خون بگیریم بریزیم تو یه نعلبکی بذاریم کنار تخت که این پشه ها بشینن عین بچه آدم بخوردن دست از سر ما بردارن تا صبح

28- غضنفر توی هواپیما کنار تیمساری می شینه میگه: آقا سربازی؟
تیمساره می بینه آدم ساده ایه میگه: بله...
غضنفر میگه مرض داری لباس تیمسار پوشیدی؟!

29- میگن واسه کسی بمیر که برات تب کنه...
کسی تب نکرد؟
سرفه ام نبود!؟
کسی هست اصلا؟!
برم؟! حساسیت فصلی هم قبوله ها!
کسی نبود؟

30- سه تا لاک پشت تصمیم می گیرن برن یه جنگلی تو شمال چیپس بخورن راه میوفتن بعد از هفت سال می رسن شمال در پاکت رو باز می کنن می بینن ماست یادشون رفته، به دوستشون میگن تو برگرد بیار!
اونم میگه: خودتون برید! خلاصه سه سال بحث می کنن تا راضی میشه
میگه: من برم خداوکیلی چیپسو نمی خورین؟
دوستاش میگن: نه
بعد لاک پشتِ سوم راه میفته و میره.
هفت سال می گذره نمیاد، 14 سال می گذره نمیاد، 20 و یک سال می گذره نمیاد، آخر لاک پشت اولی به دومی میگه:
بیا بخوریم بابا این نیومد.
یهو لاک پشت سومیه از پشت درخت میاد بیرون میگه:
دیدین گفتم کصافطا؟ دیدین گفتم اگه من برم می خورین؟ من نمیرم!

31- به یه شماره ناشناس اس ام اس دادم:
خیلی بیشعوری
جواب داده:
ببخشید شما منو از کجا می شناسید؟

32- خدایا! تمام آنچه برای سال جدید از تو می خواهم، یک حساب بانکی چاق و چله است و یک هیکل باریک، لطفا اینها را مثل سال قبل با هم اشتباه نگیر.

33- آنقدر تو شعرا گفتن و میگن ای ساربان آهسته ران ... انگار که شترها با سرعت 180تا می رفتن.

34- یه روز خواستم کار امروزمو بندازم واسه فردا، محکم انداختم افتاد تو پس فردا

35- این تبلیغ مای بی بی در حدی رو مامانم تاثیر گذاشته که می خواد دوباره منو پوشک کنه.

36- زنه اومده هندونه به شرط چاقو بخره از وانتی، یارو چاقو زده میگه خوبه؟ زنه میگه خوبه از همین یه سالمشو بده!

همشهری جوان: احمدرضا احمدی یک جای مستندی که ناصر صفاریان از زندگی اش ساخته، موقع چای خوردن می گوید: «قند برا چایی، مث زیرنویس واسه فیلمه. بدون اونم می شه دیدش.» صدای گزارشگر برای یک مسابقه فوتبال کم و بیش چنین حالتی دارد. بدون وجود آن هم می شود اصل ماجرا را دید و از تماشایش لذت برد.

نمی دانم گزارش فوتبال از کی برای پخش های تلویزیونی رایج شده. واقعا چه کسی پیش خودش فکر کرد دیدن فوتبال بدون گزارش چیزی کم دارد؟ شاید هم قضیه ساده تر از این حرف ها بوده باشد. مسابقات فوتبال تا مدت ها قبل از تلویزیون، از رادیو پخش می شدند و خب فوتبال رادیویی بدون گزارش، اصولا چیز بی معنایی است. لابد بعدش وقتی سر و کله تلویزیون پیدا شد، همه این قضیه را اصل گرفتند و صدای گزارشگران را روی صفحه هم آوردند.

به هر حال علتش هر چه باشد، گزارشگر تلویزیونی اگر چیزی به مسابقه اضافه نکند، در بهترین حالت حضورش علی السویه است به خصوص امروز که تماشاگران جدی فوتبال ،حتی بازیکنان تیم های نه چندان معروف را به دقت می شناسند.

دوربین های تلویزیونی یک صحنه را چندین بار از زوایای مختلف تکرار می کنند و آمار و ارقام و اطلاعات روی صفحه، کسی را از اتفاقات افتاده در زمین بازی بی خیر نمی گذارد.

گزارشگری در چنین شرایطی، احتیاجی مبرم به نگاه شخصی، زبان اختصاصی، تسلط کامل بر قابلیت های کلام، طنز، خلاقیت، حضور ذهن، سرعت عمل، اطلاعات حاشیه ای و یک دوجین فاکتور مهم دیگر دارد که بین گزارشگران وطنی ما به ندرت پیدا می شود.

در سه دهه اخیر، گزارشگری فوتبال در تلویزیون ایران، عموما با «بلوک های پیش ساخته» و «تمپلیت های زبانی آشنا»یی جلو می رود که هر انسان علاقه مند با هوش متوسط، می تواند با چند ماه دیدن مسابقات یادشان بگیرد و محصول عمل را در مسابقه «آقای گزارشگر» ارائه دهد!

جملات و عبارات و اصطلاحات ساده و نخ نمایی که از فرط تکرار، کم کم برای نسل ما تبدیل به نوستالژی شده اند و تصور گزارشی که بدون استفاده از این تعابیر انجام شود، تقریبا برایمان ناممکن است.

حالا و در آغاز روزهای داغ و پرالتهاب جام جهانی - که در نتیجه اش شب و روز و 24 ساعته از شبکه های مختلف تلویزیونی مورد هجوم ددمنشانه این عبارات و اصطلاحات قرار خواهیم گرفت - به قول فضلا فرصت را مغتنم شمردیم تا با کمی شوخ طبعی و خوشمزگی، مهمترین هایشان را با هم مرور کنیم و یک بار برای همیشه، انتقام مان را ازشان بگیریم!

1- ترکیبی از جوان ها و باتجربه ها

وقتی تیمی حداقل 3 بازیکن بالای 30 سال و دست کم 3 بازیکن زیر 22 سال داشته باشد، از این اصطلاح استفاده می شود. تعبیری که گزارشگر را تا حد یک کارشناس ارتقا می دهد، هر چند امروز می توان آن را در تاکسی ها هم شنید.

2- اگه هفت تا دروازه رو کنار هم می ذاشتن، شاید به تیر آخری می خورد

استفاده از صنعت مبالغه (اغراق) جهت تاکید بر میزان اوت بودن شوت زده شده. با احتساب عرض حدود هفتاد متری زمین فوتبال و طول نزدیک به هفت متری دروازه، برخلاف تصور اولیه این اتفاق در عالم واقع امکانپذیر است.

3- اس و قس دار

همچین قرص و محکم. صورت صحیحش «اسطقس دار» است. اسطوخودوس گیاهی بود که در کارتون «بسته سخنگو»، کاکاتریس ها می خوردند و جرأتشان زیاد می شد. امروزه این گیاه جزو مکمل های انرژی زای مجاز طبقه بندی می شود؛ اصطلاحی که از طریق کفاشی محل استاد بهرام شفیع وارد فرهنگ گزارشگران ایرانی شد، هرچند کسی به درستی املایش را نمی داند.

4- کاتاناچیو

مرکب از کاتا به معنی «دفاع» و ناچیو به معنای «بتونی» (شاید هم کاتانا + چیو یا کا + تاناچیو، یا حتی کاتاناچی + یو). دفاع بتونی معنای لفظی این اصطلاح است؛ در عمل به معنای «من خیلی خفنم، خارجی ام، ایتالیایی بلدم، حتی اگر اسامی شان را به تفکیک ندانم» به کار می رود.

5- لاجوردی پوشان

از آخرین کاربردهای لاجوردی در زبان شیرین فارسی، استفاده از این عبارت بدین معناست که گزارشگر مربوطه، رابطه خاصی با ایتالیایی ها برگزار کرده است.

6- سامبای برزیلی

یک جور حرکات بومی برزیلی که در زمین فوتبال اجرا می شود، جان می دهد برای پز دادن گزارشگر.

7- اشراف زاده های ایتالیایی

عبارتی که ما را به روزگار روم باستان و کاخ نیاوران های سزارهای مختلف می برد. تاکیدی بر تمرکز ثروت و وجود مافیای زر و زور و تزویر در سرزمین لئوناردو میکل آنجلو دل ماریاچی ها. گزارشگر احتمالا به محبوبیت بازیکنان ایتالیا رشک می برد و عامدانه سعی در طعنه زدن به بینندگان دارد.

8- انباشت اسید لاکتیک

از دیگر اختراعات استاد بهرام شفیع، «امروز قدرت بدنی حرف اول رو توی فوتبال می زنه و دیگه از یه ورزش ظریف با بازیکنان سوسول خبری نیست. دویدن های بی امان و حرکات خشن، باعث انباشت اسید لاکتیک توی ماهیچه ها می شود و گرفتگی عضلات رو به دنبال داره. نگاه بکنید؛ روبرتو کارلوس...»

9- بازی یک گله شده

گل مجازا به معنای دروازه به کار رفته است. کنایه از اینکه یک تیم، تیم رقیب را داغان کرده و مدت هاست دروازه بانش را رویت نکرده ایم. تیمی که بازی روی دروازه او یک گله شده، «دل به ضد حمله ها بسته است.»

10- اگه گل نزنی، گل می خوری

از قوانین ثبت شده فیفا در اعلامیه جهانی حقوق بشر. این تئوری جهانی به نام آقا جواد خیابانی سند خورده، بارها در مسابقات مختلف به اثبات رسیده و به زودی در کنار اصل بقای جرم لاوازیه و تئوری نسبیت عام اینشتین در سازمان ملل از آن رونمایی خواهد شد. افتخاری دیگر برای شیربچه های ایرانی.

11- به توپ بستند

کاری که محمد علی شاه با همدستی کلنل لیاخوف و بریگاد قزاق روس با مجلس اول مشروطه کرد و امروزه توسط تیم های هجومی با تیم های اتوبوسی انجام می شود.

12- لاله های نارنجی

از بزرگان کشور هلند، بعد از ونسان ون گوگ و پتروس فداکار.

13- شیرهای رام نشدنی

گونه ای از موجودات یال و کوپال دار که در کامرون می زیند. بعد از جام جهانی 90 به این عنوان مفتخر شدند و گرچه امروز در حد ببرک خان (گربه دست آموز ناصرالدین شاه) هم غرش نمی کنند اما هنوز این لقب را یدک می کشند. آقا جواد خیابانی با تصریح بر رام شدن ایشان، بر این فرضیه خط بطلان کشید.

14- دو حریف همدیگر را محک می زنند

عبارتی برای پر کردن گزارش ده پانزده دقیقه اول بازی های بی خاصیت. معادل «سرشاخ»، «روی سر و گردن حریف کار می کنه» و «زیرکتف های رقیب می زنه» در کشتی از لسان مبارک استاد هادی عامل.

15- زوزه کشان

از معدود اصطلاحاتی که مجهز به صنعت استعاره می باشد. تشبیه توپ به گرگی در این تعبیر مستتر است و ما تنها صدای زوزه اش را می شنویم. یعنی اگر پشت دروازه بودیم می شنیدیم. هنوز انجمن حمایت از حقوق حیوانات به این اصطلاح واکنشی نشان نداده است.

16- گل نکردنش سخت تر بود

«حیف نان»، «کی تو را گذاشته توی ترکیب؟» «تو دیگه چه چُرمنگی بودی کَتَه کله؟»

17- کوله باری از تجربه

ره توشه ای که بازیکنان باتجربه و پیشکسوت (بالای 30 سال) از گذر زمان فراچنگ می آورند و به صورت نامرئی بر پشت خود حمل می کنند. در گزارش های جناب علیفر، این ره توشه حالت «چمدان» به خود می گیرد و به دستان بازیکن نقل مکان می کند. در این حالت، غیر از اینکه حمل توپ دشواری های خاص خودش را دارد، باید دقت داشت که بازیکن را با مهندس اشتباه نگیریم.

18- گل رو در کیسه داره

تعبیر ملو و شاعرانه برای تحقیر دروازه بان تا سر حد ممکن. تصور گلری که کیسه ای حاوی گل ها را به دوش می کشد، غیر از اینکه انسان را به یاد فاگین و گوپژپشت نتردام می اندازد، از طبع طنز گزارشگر حکایت ها می کند.

19- یادداشت می کنیم

به خاطر می سپاریم، در حافظه نگه می داریم. «مخاطب یادت باشه/ این گل چندمیشه» ممکن است تصور کنید گزارشگر بعد از گفتن این عبارت، خم می شده و چیزی را در دفترچه زیر دستش می نوشته اما این ذهنیت به کلی خطاست. با انقلاب تکنولوژی و انفجار آی تی، این اصطلاح به باد فراموشی سپرده شد.

20- دیرک

دیرچه، دیر کوچک، چیزی که گرچه زود نیست اما چندان هم دیر اتفاق نیفتاده. «تیر دروازه» هم گفته اند.

21- دفاع خطی

تئوری که پوچی و بطلانش توسط جناب علیفر در معتبرترین کالج های تدریس فوتبال اروپا به اثبات رسیده اما کج اندیشان همچنان لجبازانه بر بهره گیری از آن ابرام می ورزند. لایسنس «پارادواکس خطی» به نام ایشان همزمان با ثبت قانون «اگه گل نزنی، گل می خوری» رونمایی خواهد شد.

22- فوتبال شناور هلند

هلند سرزمین سدهاست و اگر روزی پتروسِ نوعی، انگشتش را از سوراخ سدی بردارد، کشور در آب غرقه خواهد شد لذا هلندی ها ناگزیرند همگی با فنون قایقرانی، ماهیگیری، شنا و کاشت لاله های نارنجی آشنا باشند. به همین خاطر فوتبالشان نیز یک حالت شناور و سیالی در آب دارد. با وجودی که چهل سال از اختراع این سیستم می گذرد، هنوز جزو المان های مدرنیته به حساب می آید.

23- فوتبال ماشینی آلمان

صنعت خودروسازی آلمان، برندهای معروف و معتبری مثل بنز، بی ام و، اپل، پورشه و فوتبال دارد. کارشناسان معتقدند چهره های ترسناک آلمانی ها - از ماتیاس سامر و کارستن یانکر تا الیور کان و اندی بره مه - در ماشینی شدن فوتبال ژرمن ها بی تاثیر نبوده است.

24- توفان زرد

تنها چیزی که غیر از اسم رهبر کره شمالی از این کشور می دانیم. گزارشگران معتقدند تیم های صاحب فوتبال دنیا هنوز از خاطره توفان زرد در 1966 می هراسند. این عبارت، گاهی در بازی های کره جنوبی هم برای خالی نبودن عریضه مورد استفاده قرار می گیرد.

25- توپ، میدان و همه چیز از آن...

تعبیری معادل 75% = Ball Possession (حداقل)

26- گل نشد ولی زیبایی یه گل را داشت

تیزری کوتاه و تبلیغاتی به معنای «اگه این صحنه رو ندیدین، حتما صحنه آهسته شو ببینین که از کف تون رفته اگه هم نشد، منتظر باشین، بالاخره فرصت برای تکرارش زیاده، به خصوص تو برزیل.»

27- این شکست چیزی از ارزش های این تیم کم نمی کند

اسلوگان کمپین حمایت از لوزرها. این مسابقه ها همه میدان تجربه است. شعاری نویدبخش به این معنا که درست است که شما باختید اما مسیر را برای پیروزی های بعدی هموار ساختید. نومید نباشید، چرا که باید کار کرد، باید برنامه ریزی کرد تا به قله فوتبال دنیا رسید.

28- فرصت برای همه کار

فکرتان جای بد نرود. فرصت (تقریبا) برای همه کار، چنانچه توپ بعد از این عبارت گل نشود، تعبیر «گل نکردنش سخت تر بود» بدجور جواب می دهد.

29- تله آفساید

از جمله تله های انفجاری، که با حرکت ناگهانی مدافعان خطی مواقع ضربات ایستگاهی رو به جلو عمل می کند. چنانچه خرج باروت این تله نم کشیده و کارگر نیفتاد، توپخانه آقا علیفر علیه دفاع خطی به شدت آتش خواهد گشود.

30- طرفی نبسته

طرف در کنار کیم، سنتی، قیفی و لیوانی از جمله بستنی هاست. البته تا به حال به صورت بسته دیده نشده و همیشه گزارشگران عزیز ماجرای بسته نشدنشان را برای ما روایت کرده اند. معادل دیگری برای «هر چی زده، به در بسته خورده».

31- یک گل مدرسه ای

گلی که طریق به ثمر رساند آن، در مدارس فوتبال به ورزش جویان آموزش داده می شود و اولین بار در بازی برزیل - فرانسه 1986 توسط کاره کا به تور دروازه بوسه زد. گل های مدرسه ای هنوز موفق به ادامه تحصیل نشده اند و به دوره اکدمی پا نگذاشته اند. امید است با پیگیری مسوولان، این معضل حل شود.

32- چیزی برای از دست دادن ندارند

ما که سوختیم، بذار تا تهش بسوزیم. یک درمانده امروز، برایش فرقی ندارد که فردا سر راهش زمانه چه می گذارد. معمولا تیم هایی که چیزی برای از دست دادن ندارند، دروازه حریف را به توپ می بندند.

33- دو گل با سه گل چه فرقی داره

تعبیری دیگر برای اشاره به مفهوم قبلی، با ذکر این نکته که فقط در مواردی که دروازه بان موقع ضربات کرنر به محوطه جریمه حریف می آید گفته می شود.

34- هر چی زده به در بسته خورده

طرفی نبسته، معمولا در این موارد، در هیچ گاه باز نشد و طفلکی تیم مهاجم، می بازد. هر چند این شکست چیزی از ارزش های آنان کم نخواهد کرد.

35- بازی تشریفاتی

اکوادور - لهستان، زلاندنو - یونان، اغلب بازی هایی که مقارن طلوع آفتاب برگزار می شود. نوعی اعتراض خاموش و نافرمانی مدنی به مسئولان سازمان مبنی بر اینکه چرا این بازی را به من دادید. تنها کسی که هرگز از این تعبیر استفاده نمی کند، علیفر است.

36- در فوتبال هیچ چیز قابل پیش بینی نیست

اصل عدم قطعیت هایزنبرگ که از علوم فیزیک و شیمی پا به مستطیل سبز گذاشته. بازارگرمی الکی برای جلوگیری از خوابیدن بینندگان پای گیرنده ها. نوعی اعلام برائت. «اگه یه وقت ورق برگشت، به حساب من نذارین».

37- روی کاغذ شانس داره

«به نظر من که کارش تمومه [باخته یا حذف شده] اما جرأت گفتن شو ندارم.»

اصطلاحاتی که به قطار اصلی نرسیدند

استراحتی کوتاهی می کنیم...

حجم و تعداد اصطلاحات انتخابی ما از تعابیر ثابت و تمپلیت های همیشگی گزارشگران عزیز به درازا کشید و دیگر جایی برای توضیح و تفصیل طولانی شان نبود اما موقعی که در جلسه تحریریه دور هم به دنبال تهیه لیست کامل شان می گشتیم، با کشف هر عبارت تازه، گل خنده بر لبان بچه ها می شکفت. حالا هم حیف مان می آید لذت فرح بخش مرورشان را، ولو در حد اشارتی، با شما قسمت نکنیم. لذا اینجا 25 اصطلاح جا مانده از فهرست اصلی را، خیلی مختصر و mp3 با هم می خوانی:

- یخ بازی آب می شه

- با شورت ورزشی قرمز/ سفید/... (مگر با لباس دیگری هم می شود بازی کرد؟)

- از چپ به راست می زنه (در ابتدای هر نیمه گفته می شد)

- موتور گلزنی تیم روشن می شه (معمولا بعد از گل دوم هر تیم و به انتظار گل های بیشتر استفاده می شد)

- توپ به تور دروازه بوسه می زنه

- موج موسوم به مکزیکی

- یه توپ بلند و کشیده

- توپش به «آاااوت» می ره (به خصوص با صدای بهرام شفیع و هادی صالح نیا)

- سنگربان

- بدون وقت استراحت، فقط جاهاشونو با هم عوض می کنن (اصطلاح ثابت بین دو نیمه 30 دقیقه وقت های اضافه)

- دل تو دلش نیست (گاهی به صورت «کنار زمین آرام و قرار نداره» هم استفاده می شود.)

- یه نفس راحت می کشه

- استادیوم دیگ جوشان شده

- فلانی بوی گل می ده

- خوشبین ترین هواداران تیم هم فکر نمی کردن...

- از این زاویه/ یک زاویه دیگر هم ببینید

- سر بالا هست

- شاید این آخرین بخت شون باشه (از نظر زمانی، با «به ساعتش نگاه می کنه» بسیار نزدیک است)

- توپ بلوکه می شه

- یه بدن می آد معمولا بعد از «بدن آمدن» بازیکن صاحب توپ، بازیکن بدون توپ گیم اور می شود. عادل از اصطلاح «یه بدن کم می آره» هم استفاده می کند تا مهمترین گزارشگر فوتبال ما از لحاظ بدنی باشد)

- تیرک دروازه به لرزه درمی آد

- از شکم سیری توپ رو به اوت می زنه

- هر دو پا رو درو می کنه (اصطلاح مورد علاقه وزارت جهاد و کشاورزی. عبارت مطلوب وزارت صنایع و اتحادیه خیاطان، «پاهاشو قیچی می کنه»، چندان محبوب نشد.)

- مزه مزه می کنه، بزنه نزنه (تعبیر مورد علاقه آقا بهرام شفیع)

- استراحت کوتاهی می کنیم، بعد در خدمت شما هستیم.

برترین ها: کاخ هشت‌بهشت یکی از کاخ های تاریخی موجود در شهر اصفهان و ساخته‌شده در دوران صفویان است. از کلیه کاخ‌های باصفا و کلاه‌فرنگی‌هائی که در این دوره در کنار چهارباغ احداث شده بود فقط کاخ هشت‌بهشت باقی‌مانده‌است.سبک معماری این بنا به شیوه اصفهانی است.

کاخ هشت‌بهشت - که روزگاری زیباترین کاخ عالم هم نامیده می‌شد - در سال 1080 هجری و به روزگار شاه سلیمان صفوی در نزدیکی باغ بلبل ساخته شد.

باغ وسیعی که عمارت در آن واقع شده جزئی از باغ بزرگ نقش جهان بوده‌است که شاه اسماعیل اول احداث کرد و در زمان جانشینان او بخصوص شاه عباس اول به قطعات متعددی تقسیم شد. باغ هشت بهشت در زمان شاه صفی وجود داشته است و در دوره دو شاه بعدی یعنی شاه عباس دوم و شاه سلیمان بر درختان این باغ زیبا افزودند. لازم به ذکر است کوشک باغ متعلق به زمان شاه سلیمان صفوی می باشد که در آن دوره باغ تکمیل و اصلاح گردید و در سال 1080 هجری قمری که با سومین سال سلطنت شاه سلیمان صفوی مقارن بود، به اتمام رسید و به گفته برخی تاریخدانان این باغ نشیمن هشت سوگلی حرم پادشاه بوده است، که 4 نفر در طبقة همکف و 4 نفر دیگر در طبقه اول سکنی گزیده بودند.

این بنای دو طبقه با طاق های زیبا و تزئینات فراوان یکی از نمونه‌های درخشان معماری عصر صفویه به شمار می‌رود. این قصـر از همان ابتدای احداث «کاخ هشت‌ بهشت» «هشت به هشت» و «هشت در بهشت» نامیده می‌شده‌است.

معماری

بخش مرکزی کاخ به صورت چهار صفه ساخته شده و ایوان آن رو به شمال است. سقفی که بر فراز این بنای 4 صفه استوار است پوشیده از مقرنس‌های گچی خوش رنگ و خوش طرح است.

اتاق های طبقه اول در چهار گوشه عمارت تزئیناتی از گچبری و نقاشی دارند. در طبقه دوم عمارت نیز مجموعه‌ای از رواق‌ها و اتاق ها و طاق ها و پنجره‌ها بر زیبائی آن می‌افزایند. این طبقه به راهروها و اتاقهای متعددی تقسیم شده که هر یک تزئینات خاصی دارند. در برخی حوض آب و در بعضی بخاری‌های دیواری تعبیه شده‌اند. دیوارها را نیز آینه‌های فراوان می‌پوشانیده‌اند. تمام سقف‌های کاخ را نیز موزائیک‌های بسیار عالی پوشانیده و دالان ها و غلام‌گردش‌های بسیار زیبا و هماهنگ، آنها را احاطه کرده‌اند.

آنچه در این عمارت حائز اهمیت است ارتباطی است که میان فضاها و قسمت‌های مختلف آن پدید آمده‌است. این ارتباط باعث شده تا این عمارت در عین تنوع و گوناگونی و تعدد فضا از وحدت و یکپارچگی و تزئینات قابل توجه برخوردار شود.

تزئینات

تزئینات عمارت در دوران صفویه به حدی باشکوه و هنرمندانه بوده که سیاحان بسیاری زبان به تحسین آن گشوده‌اند. متأسفانه امروز از نرده‌های چوب زرنگار و قابها و جام‌های بلور و آلت‌های شیشه‌ای رنگارنگ ظریف اثری بر جای نمانده‌است چرا که در دوره‌های بعد از صفویه و بخصوص در عصر قاجاریان تغییرات بسیاری در آن داده شده‌است. این تغییرات به حدی است که برخی از سیاحان آن را از دوران قاجار به حساب آورده‌اند.

در اواخر دوران قاجار عمارت هشت بهشت به مالکیت خصوصی اشخاص در آمد و از زیورهای نفیس و گران‌بهای دوره صفویه عاری گردید بطوری که امروز از آن همه شکوه و فریبندگی داخل کاخ و آب نماها و جوی‌های آب روان اثری بر جای نمانده‌است. با همه دخل و تصرفات زیبایی صفوی این بنا برجای مانده‌است چنان که آندره گدار باستان‌شناس و ایران‌شناس می‌گوید: «کاخ هشت‌ بهشت با تالاری که از هر سو باز است و با چهار عمارت کلاه‌فرنگی در چهار گوشه? خود هنوز هم ترکیب اصلی و مختصری از لطف و ملاحت روزگاران گذشته را حفظ کرده‌است.»

ذکر این نکته مناسبت دارد که تزئینات این کاخ هشت‌گوشه که نشانه روحیه معماری و تزئینات اواخر دوره صفوی است به همراه ساختمان آن که میان باغ واقع شده‌است بعدها به فراوانی مورد تقلید قرار گرفته‌است.

کلیه سیاحان و جهانگردانی که از اصفهان بازدید کرده و موفق شده‌اند به درون کاخ هشت‌ بهشت راه یابند آن را بهترین بناهای دنیا نامیده‌اند. یکی از آن‌ها کاخ هشت‌ بهشت را با عبارت «... فرح‌انگیزتر از مجلل‌ترین کاخ های ممالک اروپایی» توصیف کرده‌است.

سبک معماری: شیوه اصفهانی

شیوه اصفهانی نام آخرین نوع شیوه معماری سنتی ایرانی است، و دو دوره دارد که دوره نخست آن به زمان قراقویونلوها باز می گردد.

به حکومت رسیدن سلسله صفویه در ایران موجب به وجود آمدن حکومتی شد که ایران بعد از سلسله ساسانیان به خود ندیده بود. مذهب (شیعه) و تشکیلات منظبط ناشی از آن باعث گردید که این دولت بر تمام شئون زندگی مرم مسلط گردد اوج گرفتن حیات عقلی شیعه در این دوره که ملازم با تجمع متفکران و اندیشمندان شیعه در مراکز عمده آن روزگار به ویژه اصفهان و تبادل آراء و افکار آنان است، دوره جدیدی را در زمینه حکمت و فلسفه شیعه به همراه داشت31 و جلوه از تمدن را در این کشور پایه گذاری کرد. و حکومت بنا به سنتها گذشته سازماندهی، راه اندازی و ایجاد تا سیسات و تجهیزات زیر ساختیرا عمداً بر عهدهه گرفت در واقع این سیاستهای را دانباله و الگو گرفته سیاستهای ساسانیان می‌توان دانست. آنچه مشخص است که دولت صفوی جمع بندی از تاریخ چند هزارساله ایران بوده که مکتبی را تحت عنوان اصفهانی را از جمع بندی ماهرانه فلسفه، هنر، معماری و شهر سازی روز گار کهن ارائه کردو آن را با توجه به مصادیق و مفاهیم روز خود به جامعه معرفی کرد.

از مظاهر بارز این دوره و آثار شکوهمند آن که هنوز هم در سر تا سر ایران نمود دارد این است که یکی شبکه راههای عمودبرهم بوده، که از کوهستانها به داخل کویرها و نمکزارها گسترش یافته بودو دیگر ساختن رباطها و کاروانسراهای بزرگ و توقفگاهای آبرومند، کاخها و بستانهای زیبا و خوش منظر که در فواصل راهها که در آنها همه گونه وسائل آسایش و رفاه مردم فراهم آمده بود را دانست.

در باره معماری اصفهانی آن را به دوره تقسیم کرده‌اند که دوره اول که در زمان حکومت صفویه بود را دوره شکوفایی آن و دوره دوم را که از زمان حکوت نادر آغاز و پس از زندیه با سلسله قاجاریه به اتمام می‌رسد که این دوره را دوره انحطاط معماری صفویه می‌دانند که ورود معماری اروپایی در زمان قا جاریه از مهم‌ترین دلایل انحطاط آن می‌باشد.

معماری در زمان افشاریه به علت لشکر کشی‌های پیاپی و عدم رسیدگی به مسائل داخلی کشور آثاری قابل توجه برای ارائه ندارد و در زمان زندیه هم به علت تمر کز خکومت در شیراز اکثر تاثیرات آن در شیراز پدیدار گشت و در زمان قاجار نیز به علت مسایل فنی و نبود نیروی کافی برای ساخت به صورت گذشته به آرامی کشور را از روند معماری ایرانی خارج کرد. اما درباره ویژگی های و دستاوردهای معماری اصفهانی نکات زیر را می‌توان نام برد:

•    ساده شدن طرحها که در بیشتر ساختمانها، فضاها یا چهار پهلو هستند

•    هندسه ساده و شکلها و خطهای شکسته بیشتر استفاده می‌شد

•    در تهرنگ ساختمانها نخیر و نهاز کمتر شد و لی ساخت گوشه‌های پخ از این زمان آغاز شد

•    پیمون بندی و بهره گیری از اندام‌ها و اندازه‌های یکسان

•    سادگی طرح در بناها هم آشکار گردید    

البته شاید بتوان بیشترین دستاوردهای این دوره را در شهرسازی پیگیر شد چرا که این دوره مجموعه‌های شهری قابل توجهی را برای آیندگان به جا گذاشته‌است.