راه کمال

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اعتدال ، پیشرفت فیزیکی طرح جامع ساماندهی و احیای تالاب بندرانزلی، کند است و در همین حال انباشت زباله و نابودی آن با سرعت به پیش می رود.

بنا بر این گزارش دو سال پیش و در پی هشدار رسانه ها و کارشناسان محیط زیست مطالعات اجرایی پروژه‌های شش‌گانه طرح احیای تالاب بین‌المللی بندر انزلی در نشستی تخصصی باحضور مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گیلان، فرمانداران رشت و صومعه‌سرا، مدیرکل دفتر فنی استانداری گیلان و کارشناسان دستگاه‌های اجرایی ذیربط در سالن اجتماعات فرمانداری بندرانزلی مورد بررسی قرار گرفت.

طرح ساماندهی و احیای تالاب انزلی از سال 89 با اعتبار اولیه 100 میلیارد ریال در قالب شش پروژه در شهرهای انزلی، رشت و صومعه‌سرا آغاز شد، اما سرعت اجرای طرح‌ها و پروژه‌های شش‌گانه طرح احیای تالاب انزلی روند مطلوبی ندارد و همچنان سایه نابودی این میراث محیط زیستی کشور را تهدید می کند.

مشکل مهم مرداب آلودگی روز افزون آب آن است. چرا که تقریبا فاضلاب تمام خانه های مسکونی و اغلب کارخانه ها و کارگاه های صنعتی واقع در اطراف مرداب به درون آن و یا به داخل رودخانه هایی که به مرداب می ریزند سرازیر می شوند. طبق نظر موسسه ی استاندارد در صورتیکه مقدار آمونیاک از 5 % بیشتر و زباله ها و زواید این ناحیه به داخل مرداب ریخته شود تردیدی نیست که با آلوده شدن بیش از پیش آب های مرداب که محیط آن در گذشته به منزله بزرگترین زایشگاه و پرورش انواع ماهی فلس دار از جمله ماهی سفید به شمار می رفت باقیمانده ی منابع آبزی مرداب هم در معرض خطر انهدام قطعی قرار خواهد گرفت.
وضعیت چنان نگران کننده است که نه تنها چندین سال است که نام تالاب انزلی در سیاهه ی سرخ تالاب های در خطر نابودی قرار گرفته است بلکه بیم آن می رود این تالاب به زودی از سیاهه ی 10 تالاب ممتاز کنوانسیون جهانی رامسر هم خارج شود. در تایید این گفته کافی است به یاد آوریم که در طول 10 سال گذشته دست کم سه مورد از مرگ دسته جمعی ماهیان تالابی در این زیستگاه بی بدیل گزارش شده است رخدادی که آشکارا شدت کاهش توان زیست پالایی و خود ترمیمی بوم سازگان تالاب را نشان می دهد.

وضعیت اسف بار تالاب انزلی آن هم در یکی از معدود مناطق بسیار مستعد کشور از نظر اقلیمی حجم بالای اندوخته های آبی و استعداد بی رقیب توان رطوبتی مطلوب گواهی آشکار بر لکنت های روز افزون حاکم بر مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست ایران و در حاشیه ماندن 50 قانون اساسی است اصلی که به تصریح آشکار در آن باید دولت از هر نوع فعالیتی که منجر به آلوده ساختن و تخریب محیط زیست بیانجامد جلوگیری کند. در صورتی که عملا تمامی محیط های آبی کشور و رودخانه های اصلی ایران تبدیل به محلی برای انباشت پس آب و پسماند و فاضلاب شده است.

به نظر می رسد سازمان حفاظت از محیط زیست باید هر چه سریع تر با طراحی تله های رسوب گیر و اقدام به لایروبی بستر تالاب از بار اضافی آن در کوهتاترین زمان ممکن کاسته و آنگاه با توانمند سازی جوامع محلی و ملزم کردن واحدهای صنعتی و شهری و کشاورزی به تصفیه ی سامانه ی فاضلاب و پس آب و پسماند خود گامی موثر برای بازگشت حیات به انزلی بردارد.همچنین ارتقای عملیات آبخیزداری در بالادست حوضه های آبخیز و جلوگیری از قطع بی رویه ی درختان جنگلی می تواند به کاهش معنی دار نرخ فرسایش آبی و ورود رسوب به تالاب کمک کند.

سالهای گذشته و در صفحات رسانه ها پر بود از هشدار کارشناسان به دولت برای نجات دریاچه ارومیه. اما اهمال و کم کاری مسئولین امر مرگ نسبی این دریاچه را رقم زد. اکنون نیز با عملکردی که از دولت فعلی دیده ایم ، باید بنویسم که آری تالاب انزلی نیز میمیرد ، این هیاهوی رسانه ای نیست ! کار استکبار جهانی هم نیست ؛ این را وقتی که سرشار از لذت در آبراهه هایش قایقرانی و از شوق همگان را به تماشا می خوانی به چشم می بینی و از اندوهی سنگین پر می شوی.

به راستی چرا باید این همه زیبایی زیر هزاران خروار لجن مدفون شود. تماشای مرداب با این گمان به مثال تماشای عروس شادابی می ماند که در کفن پیچیده و برای همیشه در بستر مرگ می خوابد و گورکنان بیل میزنند و خاک بر رخسار زیبایش می پاشند و با چنین خیالی هنگامی که از مرداب باز می گردی حس می کنی که تشییع جنازه ی عزیز ترین کسانت را دیده ای.