ما به شما میگوییم چشمانتان مشکل دارند یا سالم هستند
تار شدن دید، دیدن لکه، کم‌شدن دید در شب و... ، برخی از مشکلات چشم هستند که غالبا بی‌خطرند اما مشکلاتی را در زندگی روزمره شما ایجاد می‌کنند. در ضمن این علائم گاهی می‌توانند نشانگر شروع برخی بیماری‌ها باشند. در زیر می‌توانید با برخی بیماری‌های شایع چشم مثل آب‌مروارید، لوچی، تنبلی چشم و نظایر آنها آشنا شوید و پی به اهمیت برخی علائم و مشکلات چشمی ببرید.
شاید کوررنگ باشید - آزمایش سنجش کوررنگی
در تصویر سمت چپ "تصویر1" چه عددی را می‌بینید؟ اگر بتوانید عدد 3 را تشخیص بدهید احتمالا مشکلی در تشخیص و تفکیک رنگ‌ها ندارید. اگر عدد 5 را ببینید ممکن است دچار کوررنگی باشید. براساس مطالعات انجام گرفته حدود 10 درصد از مردان با کوررنگی به دنیا می‌آیند اما در میان زنان این حالت بسیار ناشایع است. حالت کوررنگی کامل بسیار ناشایع است و اگر کسی به این حالت دچار باشد تصویری که می‌بیند، تصویر سمت راست است "تصویر3" و هیچ عددی را نمی‌تواند تشخیص بدهد. برخی انواع نه چندان شدید کوررنگی را می‌توان با عینک‌های مخصوص تا حدودی برطرف کرد.
پیش چشمتان را نمی‌بینید - دوربینی "هایپروپی"
اکثر ما با درجاتی از دوربینی به دنیا می‌آییم اما در بیشتر موارد حین رشد طبیعی بدن این حالت اصلاح می‌شود ولی اگر این اصلاح رخ ندهد فرد اجسام دور را واضح می‌بیند اما کتاب، کامپیوتر و سایر اجسام نزدیک را خوب نمی‌بیند. این حالت هم به نوعی ژنتیک است و در اعضای خانواده افراد مبتلا بیشتر دیده می‌شود. مشکل در زمان مطالعه، تار دیدن هنگام شب و سردرد جزو علائم این حالت هستند. این حالت با تجویز عینک یا لنز طبی یا در برخی موارد جراحی درمان می‌شود. بچه‌هایی که دچار این حالت هستند احتمال بیشتری برای ابتلا به لوچی "استرایسم" دارند و این باعث می‌شود خواندن برای آنها سخت‌تر شود.
دوردست‌ها ابری‌است - نزدیک‌بینی "میوپی"
حدود 33 درصد از آمریکایی‌ها "در سنین بین 12 تا 54 سال" اجسام دور را به‌صورت مبهم و ناواضح می‌بینند که این حالت را میوپی می‌گویند. این در حالی است که در دهه 1970 در کل آمریکا 25 درصد به این بیماری مبتلا بودند. ریسک فاکتورهای این حالت عبارتند از: 1- داشتن سابقه فامیلی "در یک یا هر دو والد" 2- زیاد مطالعه کردن یا کار با کامپیوتر در فاصله بسیار نزدیک. در این حالت افراد ممکن است از داشتن مشکل هنگام رانندگی، ضعف در زمان ورزش‌کردن یا مشکل در تماشای تلویزیون شکایت کنند. همچنین علائمی مثل سردرد، خستگی و گاهی سرگیجه هم ممکن است با این حالت همراه باشد. این حالت را می‌توان با تجویز عینک یا لنز طبی یا در برخی موارد با جراحی، بهبود بخشید. این حالت در بچه‌ها در سن مدرسه شایع است و آنها در دوران رشد باید مرتب عینک خود را تعویض کنند.
چشم‌ها هم پیر می‌شوند - پیرچشمی "پرزیوپی"
پوست شما پیر و دچار چین و چروک می‌شود، موهای‌تان هم پیر شده و خاکستری یا سفید می‌شوند. چشم شما هم پیر می‌شود و در نتیجه ممکن است جزئیات را تشخیص ندهد. این حالت را پرزیوپی می‌گویند که در یونانی به معنای پیرچشمی است. علامت‌ها از اواخر 40سالگی شروع می‌شود. لنزهای چشم حالت انعطاف معمول خود را از دست می‌دهند و در نتیجه آن حالت فوکوس برای تنظیم دقیق چشم‌ها امکانپذیر نیست. راه‌حل مناسب استفاده از عینک مطالعه یا عینک‌های دو وجهی است که هم مشکل نزدیک‌بینی و هم مشکل دوربینی را حل می‌کنند. اگر بخواهید از لنز استفاده کنید باید از یک چشم برای مطالعه و از چشم دیگر برای دیدن اجسام دور استفاده کنید.
وقتی خط‌خطی می‌بینید - آستیگماتیسم
اگر آستیگماتیسم داشته باشید، دید شما در هر فاصله‌ای ممکن است دقیق نباشد و نتوانید اشیا را واضح ببینید. این حالت وقتی اتفاق میافتد که قرنیه "پنجره شفافی که بخش جلوی چشم را می‌پوشاند" حالت غیر‌طبیعی دارد و این‌گونه اشعه‌های نور به حالت نامناسب و تغییر یافته روی عنبیه میافتد و حالت متمرکز در نقطه مشخص را ندارد. در این مورد هم عینک یا لنزهای تماسی مناسب می‌توانند مشکل را حل کنند. جراحی هم می‌تواند یک راه‌حل مناسب باشد. علامت‌های این حالت عبارتند از: سردرد، خستگی و درد چشم.
آن‌هایی که نباید چشم‌شان را جراحی کنند
خیلی از آن‌هایی که دچار مشکل چشم هستند دوست دارند نیاز دائمی‌شان به عینک از بین برود و بتوانند بدون عینک و لنز راحت ببینند و بخوانند. جراحی چشم می‌تواند قرنیه را به‌گونه‌ای اصلاح کند که مشکلاتی مثل نزدیک‌بینی، دوربینی یا آستیگماتیسم را بیش از 90 درصد از بین برود. افرادی که دچار مشکل خشکی چشم شدید هستند یا قرنیه نازک دارند یا مشکلات بینایی آنها خیلی شدید است، معمولا نامزد‌های مناسبی برای این جراحی نیستند. عوارض احتمالی جراحی‌های اصلاحی دید چشم که شایع نیستند عبارتند از: حساسیت به نور یا حساسیت چشم‌ها.
وقتی نقطه وسطی را نمی‌بینید - تخریب ماکولای چشم
تخریب بخش ماکولای چشم وابسته به سن "AMD" بیماری است که ابتدا دید مرکزی چشم را کم می‌کند و سپس از بین می‌برد. در نتیجه فرد نمی‌تواند چیزی بخواند یا رانندگی کند. علائم شامل نقطه‌های ناواضح و مبهم در وسط مرکز دید و دیدن خطوط مبهم بی‌ربط در میدان دید است. کشف و درمان این حالت می‌تواند روند از بین رفتن بینایی را کُند کند. سن بالای 60، سیگار کشیدن، افزایش فشار خون، چاقی و سابقه فامیلی ابتلا به این بیماری احتمال ابتلا را بیشتر می‌کند. در این بیماری بخش مرکزی شبکیه که به نام ماکولا شناخته می‌شود، تخریب می‌شود که این حالت در دو شکل خشک و مرطوب رخ می‌دهد که در هر 2 حالت بالاخره دید مرکزی فرد از بین می‌‌رود.
تشخیص amd
برای آنکه بفهمید به این حالت دچار هستید یا نه، این آزمایش را انجام بدهید:
یک چشمتان را بپوشانید و به نقطه وسط این شکل از فاصله 30 تا 40 سانتی‌متری نگاه کنید.
اگر عینک دارید جلوی عینک را بگیرید. اگر خطوط موج‌دار، شکسته یا ناواضح و مبهم دیدید یا اگر نقاطی تیره یا تاریک دیدید ممکن است به این حالت دچار باشید، برای چشم دیگر هم همین حالت را انجام دهید. اگر چه نتیجه این آزمایش به‌طور قطعی نشان نمی‌دهد شما به این حالت دچار هستید یا نه، اما این آزمایش می‌تواند به شما کمک کند. کسی که دچار این حالت باشد، این تصویر را به‌صورت کج و در هم ریخته می‌بیند و ممکن است در مرکز آن نقطه تاریک هم ببیند، خطوط صاف که ناواضح به‌نظر برسند هم ممکن است در این حالت دیده شوند که بیشتر جزو علائم اولیه حالت مرطوب بیماری هستند.
وقتی چشمتان سیاه می‌شود - آب سیاه
احتمالا شما این حالت را حس نخواهید کرد اما افزایش تدریجی فشار چشم‌ها می‌تواند آرام آرام دید و بینایی فرد را از بین ببرد که این حالت را آب سیاه می‌نامند. تا وقتی دید محیطی چشم کم نشود، این حالت هیچ علامتی ندارد، برای همین باید معاینه منظم چشم از میانسالی انجام شود. ریسک فاکتورهای این حالت عبارتند از:
کسانی که سابقه خانوادگی این حالت را دارند.
افرادی که بالای 60 سال دارند.
آب سیاه را می‌توان با درمان دارویی یا جراحی برطرف کرد. اگر بالای 40 سال هستید، هر ساله برای معاینه چشم مراجعه کنید. شایع‌ترین علت این حالت افزایش تولید مایعات در داخل کره چشم است که به عصب بینایی که در پشت کره چشم است فشار می‌آورد. این عصب ـ که مجموعه‌ای از یک میلیون فیبر است و اطلاعات بینایی را از چشم به مغز می‌برد ـ تحت فشار قرار می‌گیرد و اگر این حالت درمان نشود، نابینایی کامل اتفاق میافتد.
قند دشمن چشم‌های شماست - رتینوپاتی دیابتی
تیپ یک و دو بیماری دیابت ممکن است باعث از بین رفتن نسبی دید حاشیه‌ای و کناری شود و در نهایت به کوری بینجامند. آسیب به عروق خونی شبکیه است. افراد نباید منتظر شروع علائم باشند بلکه باید بلافاصله پس از تشخیص، درمان شروع شود. علائم شامل دید مبهم، دیدن نقطه‌ها و سایه‌های غیرواقعی و درد چشم باشد. تمام افرادی که به بیماری دیابت دچار هستند باید هر یکی دو سال یک‌بار مورد معاینه چشم قرار بگیرند. بهترین پیشگیری پایین نگه‌داشتن قند خون است. اگر قند خون بالا برود، جدار عروق خونی آسیب می‌بینند و ممکن است متورم شوند سپس جدار آنها را بشکند و مایع از داخل آنها خارج شود. این روند آسیب عروق در نهایت به شبکیه آسیب می‌زند و باعث دید ناواضح، نقطه‌های نادیدنی و در نهایت کوری مطلق می‌شود.
وقتی چشم، مرواریدی می‌شود - آب‌مروارید
وقتی انسان‌ها 80 ساله می‌شوند بیشتر از نصف آنها به آب‌مروارید دچار شده‌اند که در واقع به آن کدرشدن لنز گفته می‌شود. در این حالت انگار لایه‌ای مه جلوی چشم است و خواندن، رانندگی‌کردن و دید در شب مختل است. دیابت، سیگارکشیدن یا مدت طولانی در معرض آفتاب قرار داشتن باعث افزایش احتمال ابتلا می‌شود. جراحی و جایگزین‌کردن لنز چشم با یک لنز مصنوعی می‌تواند این حالت را برطرف کند. در این حالت ممکن است جدا از دید مه‌آلود، مشکل در دید رنگ‌ها و تفکیک نکردن خطوط و در هم شدن نوشته‌ها، به‌خصوص در شب‌ها هم دچار علائم باشد.
سفره‌ای برای چشمان شما - غذاهای مناسب برای چشم‌ها
مادربزرگ‌ها همیشه می‌گفتند برای دید بهتر هویج بخور. نصیحت آنها پایه علمی داشت و هویج واقعا برای چشم‌ها خوب است. اما جدا از هویج، اسفناج، پرتقال، گوشت، ماهی و غلات هم جزو مواد‌غذایی هستند که برای چشم‌ها و سلامت آنها مفیدند. اگر می‌خواهید رژیم غذایی سالمی برای چشم‌های‌تان داشته باشید از غذاهایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها "مثل امگا3"، ویتامین‌های C و E، بتاکاروتن، روی و لوتئین استفاده کنید. با خوردن این مواد‌غذایی ممکن است دید شما دیرتر کاهش یابد و دیرتر هم به حالت تخریب ماکولا دچار شوید.
چشم‌ها هم تنبل می‌شوند - تنبلی چشمی
زمانی که دید در یک چشم کم می‌شود، مغز به‌طور جبرانی بیشتر روی چشم دیگر متمرکز می‌شود. این حالت که به آن آمبلیوپی می‌گویند، ممکن است ناشی از نداشتن تطابق درست محور چشم‌ها "همان استراپیسم یا لوچی" باشد یا اینکه یک چشم دید ضعیف‌تری داشته باشد. گذاشتن یک صفحه یا عینک سیاه مطلق مقابل چشم سالم می‌تواند باعث شود مغز به استفاده از چشمی که مشکل دارد روی آورد. اگر این حالت درمان نشود در دوران بزرگسالی و بلوغ ممکن است یک چشم کاملا عملکردش را از دست بدهد.
و اما چند توصیه ...
چشمتان را نمالید
مراقبت از چشم: جسم خارجی در چشم
خیلی از اعصاب چشم درست تا زیر قرنیه می‌آیند، برای همین هر جسم خارجی در چشم دردناک و ناراحت‌کننده است. وقتی شیئی وارد چشمتان شد آن را نمالید زیرا ممکن است با مالیدن چشم آسیب‌دیده، صدمات زیادی به آن بزنید. شستن سریع چشم آسیب دیده با آب ولرم توصیه شده است. اگر جسم خارجی از چشمتان خارج نشد حتما به پزشک مراجعه کنید تا او جسم را از چشمتان خارج کند و قطره آنتی‌بیوتیک برای جلوگیری از عفونت در چشمتان بریزد.
وقتی چشم‌های‌تان خیلی حساس است
مراقبت از چشم: آلرژی
خیلی از مردم جهان از آلرژی رنج می‌برند، این حالت باعث خارش و آب‌ریزش چشم‌ها می‌شود. گردوغبار، گرده‌های گیاهان، موی حیوانات و برخی مواد شیمیایی اصلی‌ترین ایجاد‌کننده‌های حساسیت چشمی هستند. با پوشاندن پنجره‌ها و در‌های خانه و استفاده از پرده‌ها و رواندازهای مخصوص می‌توانید از میزان مواد آلرژن در محیط خانه یا محل کارتان کم کنید. در ضمن تمیز‌کردن مرتب خانه هم می‌تواند به کاهش آلرژی کمک کند. در حال حاضر برخی فیلترهای مخصوص جذب آلرژن‌ها در کولرها و ایرکاندیشن‌ها هم در بازار موجود است. قطره‌های ضدحساسیت چشمی، اشک مصنوعی و داروهای ضد‌هیستامین هم می‌توانند علامت‌های این حالت را کم کنند.
چشم صورتی یا قرمز "یا همان کنژکتیویت" التهاب چشم ناشی از یک ویروس یا باکتری یا عامل آلرژی‌زاست. اکثر موارد این بیماری ناشی از ویروس‌هاست و نیازی به درمان آنتی‌بیوتیکی آنها نیست. اما عفونت‌های باکتریایی حتما باید با آنتی‌بیوتیک درمان شوند. مرتبا دست‌های‌تان را بشویید تا چشم دیگرتان یا احیانا چشم افرادی که با شما در ارتباط هستند "مثلا فرزندتان" به این حالت دچار نشود.
وقتی گریه‌تان نمی‌آید
مراقبت از چشم: اشک مصنوعی و چشم‌های خشک
وظیفه اشک، شستن و مرطوب‌نگه‌داشتن دائمی چشم است. اگر جریان اشک کافی نباشد "مثلا در هوای خشک یا به‌دلیل پیرشدن" چشم‌ها ممکن است دردناک باشند و احساس خارش در آنها وجود داشته باشد. در این موارد قطره‌های اشک مصنوعی می‌تواند کمک‌کننده باشد اما در برخی موارد نیاز به داروهای دیگر و حتی جراحی برای بازکردن مجاری اشکی هم هست.
وقتی نباید چشمتان را آرایش کنید
مراقبت از چشم: گل‌مژه
گل مژه یک تورم قرمزرنگ در ناحیه پلک یا مژه‌هاست که شبیه کورک یا کهیر روی پلک‌ها و مژه‌ها به‌نظر می‌رسد. این بیماری هم در واقع یک نوع عفونت پلک است. استفاده از کمپرس گرم یا پارچه‌های مرطوب گرم 3 تا 6 بار در روز می‌تواند روند بهبود را تسریع دهد. اگر دچار گل‌مژه شدید، در طول دوره درمان از لنزهای تماسی یا آرایشی چشم استفاده نکنید.
