«عبدالکریم علی احمد الفخراوی» معروف به حاج کریم فخراوی یکی از شیعیان فارسی‌زبان و از فعالان رسانه‌ای و فرهنگی در بحرین بود که به دلیل فعالیت‌های اعتراضی علیه حکومت آل‌خلیفه، پس از بازداشت به‌دست عوامل دولت شکنجه و کشته شد. به دنبال اقدام اخیر سایت گوگل مبنی بر استفاده نکردن از نام «خلیج فارس» در موتور جستجوی خود، محسن رضایی ـ دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ـ نامه‌ای اعتراض‌آمیز خطاب به «لری پیج» ـ مدیرعامل شرکت گوگل ـ نوشته است.
متن این نامه به شرح زیر است:
جناب آقای دکتر لری پیج
مدیرعامل محترم شرکت گوگل
طی ماه‌های اخیر در سایت گوگل نسبت به «خلیج فارس» که در قلب ملت ایران جای دارد تحریف‌هایی صورت گرفته است که درصدد برآمدم این نامه را برای شما و مخاطبان گوگل در اختیار افکار عمومی قرار بدهم که هم جنابعالی اقدام شایسته‌ای انجام دهید و هم مردم جهان بدانند که اسناد و مدارک اثبات خلیج فارس مربوط به تاریخ بشریت و غیرقابل انکار است.
این نامه را به نمایندگی مردمی می‌نویسم که سالها ـ بلکه قرن‌ها ـ برای دفاع از آب و خاک میهنشان و نیز صلح و امنیت منطقه پیرامونی خود ایستاده‌اند و تاریخ و جغرافیای تمدنشان را در پیوند با آموزه‌های دینی‌شان با حساسیت پاسداری کرده‌اند و نگاه‌هاشان امروز متوجه شماست.
تغییرات و نوآوری‌های تکنولوژیک در دهه‌های اخیر، جامعه انسانی کنونی را دگرگون ساخته و جهان به شاهراه بزرگ مویرگی شبیه شده که فرآیند انتشار اطلاعات در آن به سریعترین شکل ممکن مقدور شده است. جهان معاصر آکنده از نظام‌ها و ابزارهای گوناگون اطلاع‌رسانی است و شبکه جهانی اینترنت در تغییر این روند نقشی جدی ایفا میکند. موتور جستجوگر گوگل که یکی از مهمترین موتورهای جستجو در فضای مجازی است، در بین کاربران از جایگاه خاصی برخوردار است و همین اهمیت سبب شده تا بیشتر کاربران به داده‌های این موتور جستجوگر اعتماد کنند که البته این موضوع وظیفه و تعهد مسئولان شرکت گوگل را دوچندان میکند.
در قرون گذشته ملت‌ها با استفاده از رسانه‌های مکتوب به انتشار اطلاعات می‌پرداختند تا در این رهگذر به ثبت میراث فرهنگی، هنری، سیاسی، اقتصادی و معنوی خویش اقدام کنند، میراثی که اکنون متعلق به کشوری خاص نیست بلکه مجموعه میراث جهانی بشر را شکل داده‌اند و در این بین نهایت تلاش خویش را به کار گمارده‌اند تا اطلاعاتشان همراه با دقت، صحت و اصالت باشد. اکنون که به مدد بهره‌گیری از ابزارهای تکنولوژیک فرصت بهتری برای بشر مهیا شده، لازم است صحت اصالت و دقت اطلاعات منتشره در فضای جهان گستر وب با دقت و وسواس لازم صورت پذیرد تا کاربران با اعتماد بیشتر بتوانند نیازهای خویش را تامین کنند.
اخیراً در میان کاربران اینترنت و بویژه کاربران از موتور جستجوگر گوگل تحریفات زیادی صورت پذیرفته است که مهمترین آنها تغییر نام جای تاریخی و فرهنگی «خلیج فارس» است.
این نام جای، طی قرون متمادی مورد استفاده جغرافی‌دانان، محققان، سیاستمداران، مورخان و… بوده است در اقدامی سوال‌برانگیز و غیرحرفه‌ای در موتور جستجوگر گوگل تحریف شده است که این مساله با جریان آزاد و مطمئن اطلاعات در شاهراه جهانی اینترنت در تناقض است. این قبیل تحریفات نه تنها با جریان سالم فرهنگی در تناقض است بلکه باعث تفارق بین ملت‌ها شده و با رسالت اخلاق حرفه‌ای رسانه‌ای در تضاد است.
«خلیج فارس»، دریایی است تاریخی میان ایران و شبه جزیره عربستان، به درازای حدود 800 کیلومتر از کرانه‌های اروندرود به طرف جنوب شرقی تا شبه جزیره «مسندام» در عمان و سپس با اقیانوس هند ارتباط می یابد. اکنون ژرفای آن به ندرت از 90 متر فراتر می رود و بیشترین عمق آن 180 متر در نزدیکی راس مسندام است.
در اینجا قصد ندارم تا سیر تاریخی نام جای «خلیج فارس» و کنش های مختلف فرهنگی انجام شده در آن را واکاوی کنم اما برای روشن شدن بخشی از آنچه امروز توسط شما و در حالتی تحریف آمیز ـ که شاید تعبیر «سرقت تاریخ» بر آن درست تر باشد ـ بر این مکان جغرافیایی رفته است ناگزیرم بر اساس منابع کهن موجود در کتابخانه های معتبر دنیا حکایتی هر چند مختصر از اشکال گونه گون این نام جای را روایت کنم.
1- قدیمترین سندی که نام «خلیج فارس» در آن ذکر شده است متون بازمانده آشوری ست که در آن نام «خلیج فارس» را «نارمرتو» (Narmeratu به معنای رود تلخ) نامیده اند. در عصر هخامنشی دریای جدا کننده خلیج فارس از شبه جزیره عربستان را پارسا درایا (Parsa draya یعنی دریای پارس) می خواندند و یونانیان آن را «سینوس پرسیکوس» ( Sinus persicuss خلیج فارس ) می‌نامیدند.
البته در برخی آثار به جا مانده از زبان یونانی، به گونه ای متفاوت، به هر دو نام «خلیج فارس» و «دریای پارس» اشاره شده است. چنانکه در جغرافیای «استرابون» (Strabo) در قرن اول پیش از میلاد (ج7، ص 154، 30) خلیج فارس «پرسیکوس کلپس» و دریای پارس «پرساس تالاتا» نامیده شده است. «پلینی/ پلینیوس» مورخ و طبیعی دان رومی (ج2، کتاب 6، ص 420) در قرن اول میلادی دو واژه «پرسیکوس» و «پرسیکوم» را برای «خلیج فارس» به کاربرده است. آریانوس(Aryanus) مورخ رومی یونامی الاصل نیز در قرن دوم میلادی ( ج 2، ص268، 362، 384، 432) خلیج فارس را «کلپس پرسیکوس» و دریای پارس را « تالاسا پرسیکا/ پرساس تالاسان» نامیده است. همچنین در جغرافیای بطلمیوس (Claudius Ptolemy) که در قرن سوم هجری / قرن نهم میلادی به عربی ترجمه شده ، اصطلاح «الخلیج الفارسی» به کرات دیده می شود.
«پارسا درایای ایرانی» بعدها در جغرافیای روم به شکل «ماره پرسیکوم» (Mare Persicum ـ دریای پارس) استفاده شد. این واژه از واژگان رومی یا به طور مستقیم از نام های ایرانی به منابع تاریخی و جغرافیای عربی در دوران اسلامی راه پیدا کرد. در بسیاری از کتاب ها ، هر دو نام به جای مانده از تمدن های ایرانی و یونانی همزمان به کار می رفتند، یعنی «پارسا درایای ایرانی» را «بحرفارس» و «سینوس پرسیکوس» یونانی را «خلیج فارس» می خواندند. این نام جای در سایر زبان های زنده دنیا، از جمله فرانسه، انگلیسی، آلمانی، ایتالیایی، روسی، ژاپنی، چینی، ترکی، و عربی نیز راه پیدا کرده است.
2- بعد از ظهور دین مبین اسلام مورخین و جغرافی دانان اسلامی نیز هماره بر نام «خلیج فارس» تاکید داشتند و سراسر «خلیج فارس» در دوران باستان را متعلق به ایران دانسته اند که برای پرهیز از طولانی شدن کلام تنها به ذکر نامشان بسنده می کنم.
آنچه گفته شد بخش کوچکی از صدها منبع موجود درباره ی این نام جای تاریخی ست، البته بررسی و مراجعه به کتب تالیفی در کشورهای عربی تا قبل از سال های 1970 میلادی صحت این موضوع را بیشتر اثبات می نماید.
ملت متمدن و تاریخ ساز ایران بنیانگذاران اصول راستین اخلاقی، احترام متقابل به بشریت و حفظ ارزش ها و کرامت های انسانی و مروج آموزه های الهی بوده‌اند. ملتی که عصاره و جان کلامش، شاه بیت شاعر بزرگ ایران، سعدی شیرازی است پیام نوع دوستی مردم ایران به جهانیان و بیانگر حقایقی روشن از فرهنگ و تمدن آن است.
انتظار می رود شرکت گوگل بستری برای ایجاد دوستی، مهربانی و صلح در بین ملت ها باشد نه محلی برای مفارقت و ایجاد تنش میان ملت ها. ملت فرهنگ مدار و صلح طلب و نوع دوست ایران انتظار دارد با اصلاح این اشتباه بزرگ تاریخی در مسیر امانتداری و اطلاع رسانی دقیق، درست و کامل قرار گیرید.
فراموش نکنید که با اشاراتی که به اسناد موجود از نام جای «خلیج فارس» برشمردم، افکار عمومی جهانیان و به ویژه مردمان ایران، به انتخاب شما، می‌نگرد. انتخاب میان «سرقت تاریخ و خدشه در اسناد» یا «امانتداری و اطلاع‌رسانی دقیق».